๊น์ฑ์
(Sung-An Kim)
โ iD
Copyright ยฉ The Korean Institute of Electrical Engineers(KIEE)
Key words
Underwater drone, Integrated propulsor, Hubless propeller, Surface mounted permanent magnet synchronous motor, Response surface method
1. ์ ๋ก
์์ค ๋๋ก ์ ํด์๋ถ์ผ 4์ฐจ ์ฐ์
ํ๋ช
์ ํต์ฌ ์ค ํ๋๋ก ํด์ํ์ฌ ๋ฐ ๊ด์ธก๋ฟ๋ง ์๋๋ผ ๋ํ์ ๋ฐ ํ๋ถ์กฐ์ฌ, ์์์ฅ๊ณผ ๋ ๊ด๋ฆฌ, ๋ ์ ๋ฑ ๋ค์ํ ์ฐ์
๋ถ์ผ์์์
ํ์ฉ๊ฐ์น๊ฐ ๋์ ์ฅ๋น์ด๋ค (1). ์์ค ๋๋ก ์ ์ถ์ง์ ์ํด์๋ ํ๋กํ ๋ฌ์ ์ ๋๊ธฐ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ์ถ์ง๊ธฐ๊ฐ ์ค์น๋์ด์ผ ํ๋ค (2). ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ์์ค ๋๋ก ์ฉ ์ถ์ง๊ธฐ๋ ํ๋ธ์ ์ถ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ํ๋กํ ๋ฌ๊ฐ ์ฌ์ฉ๋์ด์ง๋ค. ์ต๊ทผ ์๋์ง ํจ์จ ํฅ์ ๊ธฐ์ ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์ง์ค๋๋ฉด์ ์ถ์ง๊ธฐ์ ์๋ ฅํจ์จ์
ํฅ์์ํค๊ธฐ ์ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ํ๋ฐํ ์งํ๋๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ๋ํ์ ์ผ๋ก ํ๋ธ์ ์ถ์ด ์๋ ํ๋ธ๋ฆฌ์ค ํ๋กํ ๋ฌ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ์ด๋ค (3).
ํ๋ธ๋ฆฌ์ค ํ๋กํ ๋ฌ์ ํ ํฌ ์ ๋ฌ์ ์ํด์๋ ์ ๋๊ธฐ๊ฐ ํ๋กํ ๋ฌ์ ์ฒด๊ฒฐ๋์ด์ผ ํ๋ฏ๋ก ํ๋กํ ๋ฌ์ ๋ํธ ๋ด์ ๋ฐฐ์น๊ฐ ๋์ด ์ผ์ฒดํ ์ถ์ง๊ธฐ๊ฐ ๋๋ค. ์ผ์ฒดํ ์ถ์ง๊ธฐ๋
ํ๋กํ ๋ฌ์ ์ ๋๊ธฐ์ ์ฒด๊ฒฐ์ ์ํ ํ์ ์ถ์ด ํ์๊ฐ ์์ด ๊ตฌ์กฐ์ ์ผ๋ก ๊ฐ๋จํ๋ฉฐ ํ๋ธ, ์ถ, ์ ๋๊ธฐ๋ก ์ธํ ์๋ ฅ ์ ํญ์ ์ต์ํํ ์ ์์ด ์ถ์ง ํจ์จ์ด ๋์
์ฅ์ ์ด ์๋ค (4-5). ์ผ์ฒดํ ์ถ์ง๊ธฐ์ ์ ๋๊ธฐ ์ฌ์ด์ฆ์ ๋ฐ๋ผ ํ๋กํ ๋ฌ์ ๋ํธ ํ์์ด ์ปค์ง๊ฒ ๋๋ฏ๋ก ์ถ์ง๊ธฐ์ ๋์ ์๋ ฅ ํจ์จ์ ์ํด์๋ ์ ๋๊ธฐ์ ์ฌ์ด์ฆ ์ต์ํ์ ์ฒด๊ฒฐ์ด
๊ฐ๋จํ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ ๋๊ธฐ๊ฐ ์ค๊ณ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ์์ค ๋๋ก ์ฉ ์ผ์ฒดํ ์ถ์ง๊ธฐ์ ํ๋กํ ๋ฌ์ ์ ๋๊ธฐ์ ํ์ ์ ์ฒด๊ฒฐ์ ์ํ ํ๋กํ ๋ฌ
๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ์ ๋๊ธฐ์ ์๊ตฌ ์ฌ์์ ๋์ถํ๊ณ ์ฌ์ ๋ง์กฑํ๊ธฐ ์ํ ์ค๊ณ ๋ฐ ํน์ฑ ๋ถ์์ ์ํํ์๋ค. ์ค๊ณ๋ ํ๋กํ ๋ฌ์ ๊ณ ์ ํ์ ์ถ๊ฐํ์ฌ ์ฒด๊ฒฐ์ด ๊ฐ๋ฅํ
๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ์ ์ํ๊ณ ์๋ ฅ ํด์์ ํตํด ์์ ์จ์ ๋์ถํ๊ณ ๊ฒ์ฆํ์๋ค. ์ ๋๊ธฐ ์ค๊ณ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ฌ์ด์ฆ ์ ์ฝ ์กฐ๊ฑด์์์ ๊ธฐ๋ณธ ์ค๊ณ๋ฅผ ์ํํ๊ณ ํ์ ์์ ๊ณ ์ ํ์ฉ
ํ ์ถ๊ฐ๋ก ํ๋กํ ๋ฌ์ ์ฒด๊ฒฐ ๊ฐ๋ฅํ๋๋ก ํ์์ผ๋ฉฐ ํ์ ์ํ ์ ๋๊ธฐ์ ์ฑ๋ฅ์ ๊ฒ์ฆํ์๋ค. ์ ๋๊ธฐ์ ์๊ตฌ ์ฌ์๊ณผ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ์ํด์ ๋ฐ์ํ๋ฉด๋ฒ (RSM:
Response surface method)์ ์ด์ฉํ ์ต์ ์ค๊ณ๋ฅผ ์ ์ํ์๋ค. ์ค๊ณ์ ํ๋น์ฑ์ ์ ํ์์๋ฒ์ ์ด์ฉํ ์ ์๊ณ ํด์ ๊ฒฐ๊ณผ์ ์ด ํด์์ ํตํด์
์
์ฆํ์๋ค.
2. ์์ค ๋๋ก ์ฉ ์ผ์ฒดํ ์ถ์ง๊ธฐ
2.1 ํ๋ธ๋ฆฌ์ค ํ๋กํ ๋ฌ
๊ทธ๋ฆผ 1์ ์ผ์ฒดํ ์ถ์ง๊ธฐ์ ๊ตฌ์กฐ์ ํ๋กํ ๋ฌ์ ์ถ๋ ฅ ๋ฐ ํ ํฌ ๊ณก์ ์ ๋ํ๋ธ๋ค. ์ผ์ฒดํ ์ถ์ง๊ธฐ๋ ์ถ๋ ฅ ๋ฐ์์ ์ํ ํ๋กํ ๋ฌ์ ํ๋กํ ๋ฌ์ ํ ํฌ๋ฅผ ์ ๋ฌํ๊ธฐ ์ํ
์ ๋๊ธฐ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ค. ํ๋กํ ๋ฌ๋ ํ์ ์ถ์ด ์๋ ํ๋ธ๋ฆฌ์คํ์ด๋ฉฐ 5๊ฐ์ ๋ธ๋ ์ด๋๋ฅผ ๊ฐ๋ ๊ตฌ์กฐ์ด๋ค. ์ผ์ฒดํ ์ถ์ง๊ธฐ์ฉ ์ ๋๊ธฐ์ ํ์ ์ ๋ด๊ฒฝ์ ํ๋ธ๋ฆฌ์ค ํ๋กํ ๋ฌ์
์ธ๊ฒฝ์ด ๊ฒฐํฉ๋๋ ๊ตฌ์กฐ๋ก ํ์ ์ ์ํ ์ถ๊ณผ ํ๋ธ๊ฐ ์๋ ๊ตฌ์กฐ์ด๋ค. ํ๋กํ ๋ฌ์ ์ถ๋ ฅ $T$๊ณผ ํ ํฌ $Q$๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค (6).
์ฌ๊ธฐ์ $\rho$๋ ๋ฌผ์ ๋ฐ๋, $n$์ ์ด๋น ํ์ ์, $D_{p}$๋ ํ๋กํ ๋ฌ์ ์ง๊ฒฝ์ ๋ํ๋ธ๋ค. ์ถ๋ ฅ ๋ฐ ํ ํฌ ๊ณก์ ์ ์ ์ฐ ์ ์ฒด ์ญํ (CFD:
Computational fluid dynamics) ํด์ ํตํด ๋์ถํ์์ผ๋ฉฐ ์ก๊ฑฑ์๋ 3000rpm์ผ๋ก ํ์ ํ๋ ์ํ์์ ์ง๋ณด๊ณ์ $J$๊ฐ 0.6์ผ
๋ ์ถ๋ ฅ๊ณ์ $K_{T}$๋ 2, ํ ํฌ๊ณ์ $K_{Q}$๋ 30์ผ๋ก ์ด ๋์ ์ ๊ฒฉ์ถ๋ ฅ์ 25N์ด๋ค. ํ๋กํ ๋ฌ์ ํ ํฌ์ ๋ฌ์ ์ํ ์ผ์ฒดํ ์ถ์ง๊ธฐ์ฉ ์ ๋๊ธฐ๋
ํ๋ฉด ๋ถ์ฐฉํ ์๊ตฌ์์ ๋๊ธฐ ์ ๋๊ธฐ(SPMSM: Surface mounted permanent magnet synchronous motor)๋ก ์ ์ ํ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 1. ์ผ์ฒดํ ์ถ์ง๊ธฐ (a) ๊ตฌ์กฐ (b) ์ถ๋ ฅ ๋ฐ ํ ํฌ ๊ณก์
Fig. 1. Integrated propulsor (a) Structure (b) Thrust and torque curves
ํ 1. ์ผ์ฒดํ ์ถ์ง๊ธฐ์ ์ฌ์
Table 1. Specification of integrated propulsor
Item
|
Value
|
Propeller type
|
Hub-less
|
Number of blades
|
5
|
Rated thrust (N)
|
> 25
|
Rated torque (Nm)
|
0.3
|
Rated speed (rpm)
|
3000
|
Motor type
|
SPMSM
|
์ ๋๊ธฐ์ ํ ํฌ๋ฅผ ํ๋กํ ๋ฌ์ ์ ๋ฌํ๊ธฐ ์ํด์๋ ํ๋กํ ๋ฌ์ ์ ๋๊ธฐ ๊ฐ์ ๊ธฐ๊ตฌ์ ์ฒด๊ฒฐ์ด ๋์ด์ผํ๋ฏ๋ก ํ๋กํ ๋ฌ ์ธ๊ฒฝ์ 4๊ฐ์ ๊ณ ์ ํ์ ์ถ๊ฐํ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ 2๋ ์ ๋๊ธฐ์ ํ์ ์์ ํ๋กํ ๋ฌ์ ๊ณ ์ ์ ์ํ ๊ณ ์ ํ์ด ํฌํจ๋ ํ๋ธ๋ฆฌ์ค ํ๋กํ ๋ฌ์ ํ์๊ณผ ์๋ ฅํด์์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ํ๋กํ ๋ฌ์ ์ฌ์ง์ ํ์ฉ ์๋ ฅ์ด
30Mpa์ธ ABS ํ๋ผ์คํฑ์ผ๋ก ๊ณ ์ ํ์ ๋ฐ๋ ํ ํฌ์ ๋ํ ์์ ์จ ๊ฒ์ฆ์ด ํ์ํ๋ค. ํ๋กํ ๋ฌ์ ์์ ์จ $SF$์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ํํํ ์ ์๋ค
(7).
์ฌ๊ธฐ์ $\sigma_{M}$๋ ํ์ฉ ์๋ ฅ, $\sigma_{W}$๋ ์ฌ์ฉ ์๋ ฅ์ ๋ํ๋ธ๋ค. ์์ ์จ์ ์ฝ 6.45๋ก ํ๋กํ ๋ฌ์ ์๋ ฅ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์์์
ํ์ธํ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 2. ํ๋ธ๋ฆฌ์ค ํ๋กํ ๋ฌ์ ํ์๊ณผ ์๋ ฅํด์์ ๊ฒฐ๊ณผ
Fig. 2. Shape of hub-less propeller and result of stress analysis
ํ 2. ์ ๋๊ธฐ์ ์๊ตฌ ์ฌ์
Table 2. Requirement specification of motor
Item
|
Value
|
DC link voltage
|
12V
|
Rated torque (Nm)
|
> 0.3
|
Rated speed (rpm)
|
3000
|
Input power (W)
|
< 120
|
Efficiency (%)
|
> 80
|
Cogging torque (mNm)
|
< 5
|
Torque ripple (Nm)
|
< 25
|
Inner diameter of rotor (mm)
|
51
|
Outer diameter of stator (mm)
|
< 79
|
Thickness of motor (mm)
|
< 18
|
2.2 ์ผ์ฒดํ ์ถ์ง๊ธฐ์ฉ ์ ๋๊ธฐ
ํ 2๋ ์ ๋๊ธฐ์ ์๊ตฌ ์ฌ์์ ๋ํ๋ธ๋ค. ์ ๋๊ธฐ์ ๊ตฌ๋์ ์ํ ์ ์ด๊ธฐ์ ์ ์์ ์์ 12V์ด๋ฉฐ ์ ๊ฒฉ์๋ 3000rpm์์ ํ ํฌ๋ 0.3Nm์ด์, ์ ๋๊ธฐ์
์
๋ ฅ์ ๋ ฅ์ 120W์ดํ, ํจ์จ์ 80%์ด์, ์ฝ๊น
ํ ํฌ๋ 5mNm์ดํ, ํ ํฌ ๋ฆฌํ์ 25mNm ์ดํ๊ฐ ๋์ด์ผํ๋ค. ์ผ์ฒดํ ์ถ์ง๊ธฐ์์ ์ ๋๊ธฐ๋ ํ๋กํ ๋ฌ์
๋ํธ ์ญํ ์ ํ๋ฏ๋ก ์๋ ฅ ํจ์จ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๊ฒ ๋๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก ์ฌ์ด์ฆ์ ๋ํ ์ ํ ์กฐ๊ฑด์ด ์๊ตฌ๋๋ฉฐ ์ ๋๊ธฐ ์ธก๋ฉด์์๋ ํ์ ์์ ๋ด๊ฒฝ์ด 51mm, ๊ณ ์ ์์
์ธ๊ฒฝ์ 79mm ์ดํ, ๋ชจํฐ์ ๋๊ป๋ 18mm ์ดํ๊ฐ ๋์ด์ผํ๋ค.
์์ค๋๋ก ์ ์๊ฐ ๊ณ ์์ด์ ์ ์ํด์ ์ต๊ณ ์๋ 6000rpm๊น์ง ๊ตฌ๋์ด ๋๋๋ก ์์ ์ ์ ํ ์กฐ๊ฑด์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ํํํ ์ ์๋ค.
์ฌ๊ธฐ์ $V_{dc}$๋ ์ ์ด๊ธฐ์ DC๋งํฌ ์ ์, $\eta$์ ์ ์ด ์ฌ๋ถ์ผ๋ก 0.95๋ก ์ ์ ํ์๋ค. ์์ ์ ์ ํ ์กฐ๊ฑด์ ๊ณ ๋ คํ ํ์์ ๊ธฐ์ ๋ ฅ์ ์ ์ ์
์ํ ์์์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ํํํ ์ ์๋ค
(8).
์ฌ๊ธฐ์ $k_{w1}$๋ ๊ธฐ๋ณธ ๊ณ ์กฐํ ๊ถ์ ๊ณ์, $T_{ph}$๋ ์๋น ํด์, $B$๋ ์๊ธฐ ์ฅํ, $D$๋ ๊ณต๊ทน์ ์ง๊ฒฝ, $L_{stk}$์ ์คํ
๊ธธ์ด, $f$๋ ๊ธฐ๋ณธ ์ฃผํ์, $p$๋ ๊ทน ์์๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ์ ๋๊ธฐ์ ์ฌ์ด์ฆ ๊ฒฐ์ ์ ์ํ ๋จ์ ํ์ ์์ ๋ถํผ๋น ์ถ๋ ฅ ํ ํฌ $TRV$๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด
ํํํ ์ ์๋ค
(8).
์ฌ๊ธฐ์ $T_{e}$๋ ์ ๋๊ธฐ์ ์ถ๋ ฅ ํ ํฌ, $V_{r}$์ ํ์ ์ ๋ถํผ, $A$๋ ์ ๊ธฐ ์ฅํ, $m$์ ์์, $I$๋ ์์ ๋ฅ๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค.
์์(5)๊ณผ
(6)์ ์ด์ฉํ ์ด๊ธฐ ๋ชจ๋ธ์ $TRV$๋ 7.56kNm/m
3์ผ๋ก ์ํ ์ ๋๊ธฐ ๋ฒ์์ ์ํ๋ฉฐ ์ฌ์์
ํ 3๊ณผ ๊ฐ๋ค
(8). ๊ณ ์ ํ์ด ์๋ ํ๋กํ ๋ฌ์ ํ์ ์์ ์ฒด๊ฒฐ์ ์ํด์ ํ์ ์์ ํ์ด ์ถ๊ฐ๋์ด์ผ ํ๋ฉฐ ํ ํ์์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฑ๋ฅ ํ์ธ์ ์ํด์
๊ทธ๋ฆผ 3๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ๊ฒฉ ๋ถํ์์์ ์์์ ๋๋ฅผ ๋น๊ตํ์๋ค. ์ด๊ธฐ ๋ชจ๋ธ๊ณผ ๊ณ ์ ํ์ฉ ํ ์ถ๊ฐ ๋ชจ๋ธ์ ์์์ ๋๋ ๋์ผํ๋ฉฐ ์ฑ๋ฅ์ ์ํฅ ์์์ ํ์ธํ์๋ค.
3. ์ ๋๊ธฐ์ ์ต์ ์ค๊ณ
์ ๋๊ธฐ์ ์๊ตฌ ์ฌ์ ๋ง์กฑ๊ณผ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ ์ํด ์ ๋๊ธฐ์ ์ต์ ์ค๊ณ์ ๋๋ฆฌ ์ฌ์ฉ๋๋ ์คํ๋จ๊ณ, ๋ชจ๋ธ ๊ตฌ์ถ, ๋ค์ํ ์์ธ์ ์ํฅ ํ๊ฐ ๋ฐ ์ต์ ์กฐ๊ฑด ๊ฒ์์
์ํด RSM์ ์ฌ์ฉํ์๋ค (9-11). ๊ทธ๋ฆผ 4๋ ์ ๋๊ธฐ ์ ์๋น์ฉ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์๊ตฌ์์์ ์ฌ์ฉ์ ์ต์ํํ๊ธฐ ์ํ ์ต์ ์ค๊ณ ์ธ์์ ์ ์ ์ ๋ํ๋ธ๋ค. ์ค๊ณ ์ธ์์ ์ด๊ธฐ ์ค๊ณ๊ฐ์ ์ฌ๋กฏ ์คํ๋(SO:
Slot opening)๋ 3mm, ์์ ์ํฌ(MA: Magnet arc)๋ ์ ๊ธฐ๊ฐ 160ยฐ, ์์ ๊ฐ์(MR: Magnet reduction)๋
1mm์ด๋ค.
์ ๋๊ธฐ์ ์๊ตฌ ์ฌ์ ์ค ํจ์จ, ์
๋ ฅ์ ๋ ฅ, ์ถ๋ ฅํ ํฌ, ์ฝ๊น
ํ ํฌ ๋ฐ ํ ํฌ๋ฆฌํ์ ์ ์ฝ์กฐ๊ฑด์ผ๋ก ์ ์ ํ์๋ค. ์ฃผ ํจ๊ณผ๋ ํ์ธ์ ์ํ SO, MA ๋ฐ MR์
๋ฒ์๋ 1 ~ 5mm, 120 ~ 165ยฐ, 0 ~ 2mm๋ก ์ ์ ํ์๋ค.
ํ 3. ์ ๋๊ธฐ์ ์ด๊ธฐ ์ฌ์
Table 3. Initial specification of motor
Item
|
Value
|
Slots/Poles
|
12/16
|
Stator core
|
M350-50A
|
Rotor core
|
M350-50A
|
Magnet
|
N30UH
|
Rated current (A)
|
15
|
Outer diameter of stator(mm)
|
78
|
Inner diameter of stator(mm)
|
62
|
Air gap (mm)
|
1.5
|
Magnet thickness (mm)
|
2
|
Stator length (mm)
|
10
|
Rotor length (mm)
|
12
|
Magnet length (mm)
|
12
|
Slot opening (mm)
|
3
|
Magnet arc (electrical degree)
|
160
|
Magnet reduction (mm)
|
1
|
๊ทธ๋ฆผ. 3. ๋ชจ๋ธ์ ํ์์ ๋ฐ๋ฅธ ์์์ ๋ (a) ์ด๊ธฐ ๋ชจ๋ธ (b) ๊ณ ์ ํ์ฉ ํ ์ถ๊ฐ ๋ชจ๋ธ
Fig. 3. Flux lines according to geometric of model (a) Initial model (b) Model with
hole for fixing pin
๊ทธ๋ฆผ. 4. ์ค๊ณ ์ธ์์ ์ ์
Fig. 4. Selection of design factors
๊ทธ๋ฆผ 5๋ ์ ์ฝ ์กฐ๊ฑด ๋ด์์์ ์ฃผ ํจ๊ณผ๋๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ์ ๊ฒฉ์๋ 3000rpm์์ ์ถ๋ ฅ 25N์ ๋ด๊ธฐ ์ํด์๋
๊ทธ๋ฆผ 2์ ๊ฐ์ด ์ถ๋ ฅ ํ ํฌ๋ 0.3Nm ์ด์์ด ๋์ด์ผํ๋ค. ์ฃผ ํจ๊ณผ๋์์ ์ถ๋ ฅ ํ ํฌ๊ฐ 0.3Nm์ด์์ด ๋๋ ๊ตฌ๊ฐ์ SO๋ 2.5mm ์ด์์ด๊ณ MA๋ 140ยฐ์ด์์ด
๋์ด์ผ ํจ์ ํ์ธํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ MR์ ๊ฐ์ ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ์ถ๋ ฅํ ํฌ ๋ฐ ํจ์จ ์ธก๋ฉด์์๋ ์ ํ๋๊ณ ์ฝ๊น
ํ ํฌ, ํ ํฌ๋ฆฌํ ๋ฐ ์
๋ ฅ์ ๋ ฅ ์ธก๋ฉด์์๋ ํฅ์๋จ์
ํ์ธํ ์ ์๋ค. MR์ ์ด๊ธฐ ์ ์ ๋ฒ์๋ฅผ ๊ทธ๋๋ก ์ ์ ํ์ฌ ๋ฐ์ํ๋ฉด๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ถํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ฏ๋ก SO, MA ๋ฐ MR์ ๋ฒ์๋ 3 ~ 5mm,
140 ~ 165ยฐ, 0 ~ 2mm๋ก ์ฌ์ ์ ํ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 5. ์ฃผ ํจ๊ณผ๋
Fig. 5. Main effect plots
๊ทธ๋ฆผ 6์ ํจ์จ, ์
๋ ฅ์ ๋ ฅ, ํ ํฌ๋ฆฌํ, ์ฝ๊น
ํ ํฌ, ์ถ๋ ฅํ ํฌ์ ๋ํ ๋ฐ์ ํ๋ฉด๋ฒ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ์ต์ข
์ค๊ณ ์ธ์๋ ์ ๋๊ธฐ์ ์๊ตฌ์ฌ์์ ๋ชจ๋ ๋ง์กฑํ๋ ๋ฒ์์์
์ ์์ ๊ณ ๋ คํ ์น์๋ก SO๋ 5mm, MA๋ 165ยฐ, MR์ 1.85mm๋ก ๊ฒฐ์ ํ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ 7๊ณผ
ํ 4๋ ์ด๊ธฐ ๋ชจ๋ธ๊ณผ ์ต์ ๋ชจ๋ธ์ ํ์๊ณผ ๊ณ ์ ์, ํ์ ์ ๋ฐ ์๊ตฌ์์์ ๋ฌด๊ฒ ๋น๊ต๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ์ด๊ธฐ ๋ชจ๋ธ๊ณผ ๋น๊ตํ์ฌ ์ต์ ๋ชจ๋ธ์ ๋ฌด๊ฒ๋ 5.6% ๊ฐ์๋จ์
ํ์ธํ ์ ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 6. RSM์ ๊ฒฐ๊ณผ
Fig. 6. Results of RSM
๊ทธ๋ฆผ. 7. ์ด๊ธฐ ๋ชจ๋ธ๊ณผ ์ต์ ๋ชจ๋ธ์ ํ์ ๋น๊ต
Fig. 7. Geometric comparison of initial model and optimum model
ํ 4. ์ด๊ธฐ ๋ชจ๋ธ๊ณผ ์ต์ ๋ชจ๋ธ์ ๋ฌด๊ฒ ๋น๊ต
Table 4. Weight comparison of initial model and optimum model
Item
|
Initial model
|
Optimum model
|
Stator weight (g)
|
71.0
|
68.6
|
Magnet weight (g)
|
24.9
|
22.2
|
Total weight (g)
|
95.9
|
90.8
|
4. ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์ต์ ๋ชจ๋ธ์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ํ ์ ํจ์ฑ์ ๊ฒ์ฆํ๊ธฐ ์ํด์ ์ ํ์์ํด์์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ์ด๊ธฐ๋ชจ๋ธ, ์ต์ ๋ชจ๋ธ, ํด์์์์ ์ต์ ๋ชจ๋ธ (Water)์ ์ ์๊ณ ํด์๊ณผ
์ด ํด์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๊ทธ๋ฆผ 8๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ด๊ธฐ ๋ชจ๋ธ๊ณผ ์ต์ ๋ชจ๋ธ์ ํด์ ์กฐ๊ฑด์ ๋จ์ ์ ๊ธฐ์ ์ฑ๋ฅ ๊ฒ์ฆ์ ์ํด์ ์ฃผ์์จ๋ 20โ์์ ๊ถ์ ๋ฐ ์๊ตฌ์์์ ์จ๋๋ฅผ 40โ๋ก ๊ฐ์ ํ๊ณ ํด์ํ
์๋ฎฌ๋ ์ด์
์ด๋ฉฐ ํด์์์์ ์ต์ ๋ชจ๋ธ์ ์์ค ์ํ์์ ์ฐ์ ์ ๊ฒฉ ์ด์ ์ ํ์์ ๊ฒฝ์ฐ์ ์จ๋ ๊ณผ๋ ์ํ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ถํ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ 8(a)๋ ์ ๊ฒฉ์๋ 3000rpm์์์ ๋ฌด๋ถํ ์ ์ญ๊ธฐ์ ๋ ฅ์ ๋น๊ต๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ์ด๊ธฐ๋ชจ๋ธ์ 2.36Vrms์ด๋ฉฐ ์ต์ ๋ชจ๋ธ์ ์๊ตฌ์์ ๊ฐ์๋ก ์ธํด 2.28Vrms๋ก
๊ฐ์ํ์๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 8(b)๋ ์ฝ๊น
ํ ํฌ์ ๋น๊ต๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ์ด๊ธฐ๋ชจ๋ธ์ 25.89mNm์ด๋ฉฐ ์ต์ ๋ชจ๋ธ์ 3.64mNm์ผ๋ก ์ฝ 86% ์ ๊ฐ๋์๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 8(c)๋ ์ถ๋ ฅ ํ ํฌ ๋น๊ต๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ์ด๊ธฐ ๋ชจ๋ธ์ 0.321Nm์ด๋ฉฐ ์ต์ ๋ชจ๋ธ์ ์ญ๊ธฐ์ ๋ ฅ ๊ฐ์์ธํด 0.311Nm์ผ๋ก ๋จ์ด์ก์ง๋ง ์๊ตฌ ์ฌ์์๋ ๋ง์กฑํ๋ค.
์ ๋๊ธฐ์ ์ ๋ฅ๋ฐ๋๊ฐ 12.63A/mm๋ก ๋์ง๋ง ์๋ ๋ฐฉ์์ ๋ฒ์์ธ 10 ~ 30A/mm ์ด๋ด์ด๋ฉฐ ์ผ์ฒดํ ์ถ์ง๊ธฐ๊ฐ ์์ค์์ ๋์ํ๋ฉฐ ์ ๋๊ธฐ์ ํ๋ฉด์
์ง์ ์ ์ผ๋ก ํด์๊ฐ ์ ์
๋๋ฏ๋ก ๋์ ์ ๋ฅ๋ฐ๋๋ก ์ธํ ๋ฐ์ด์ ๋๊ฐ ์ํฌ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก ์ด๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ํด์์ ํตํด ์ฑ๋ฅ ๊ฒ์ฆ์ด ํ์ํ๋ค (7). ๊ทธ๋ฆผ 8์์ ์ต์ ๋ชจ๋ธ (Water)์ ์ญ๊ธฐ์ ๋ ฅ 2.20Vrms, ์ฝ๊น
ํ ํฌ 3.22mNm, ํ ํฌ๋ฆฌํ 20.49mNm, ์ถ๋ ฅ ํ ํฌ 0.302Nm๋ก ์จ๋์ ์ํ
์๊ตฌ์์์ ์๊ต์์ ๊ฐ์๋ก ์ธํ ์ฑ๋ฅ ์ ํ๊ฐ ์์ง๋ง ์๊ตฌ ์ฌ์์๋ ๋ชจ๋ ๋ง์กฑํจ์ ํ์ธํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 8(e)๋ ํด์์์์ ์ต์ ๋ชจ๋ธ (Water)์ ํจ์จ๋งต์ ๋ํ๋ธ๋ค. ์ต๊ณ ์๋ 6000rpm์์ 0.3Nm๋ฅผ ์ ์งํ๋ฉฐ ์ด์ ๋ฒ์ ๋ด ์ต๊ณ ํจ์จ์ 87%์์
ํ์ธํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 8(e)๋ ์์ค์ํ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ์ ๋๊ธฐ์ ์จ๋ํด์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ์จ๋๊ฐ ๊ฐ์ฅ ๋์ ์ง์ ์ ๊ถ์ ์ผ๋ก 84.5โ์ด๋ฉฐ ๋๋จธ์ง ๊ณ ์ ์, ํ์ ์, ์๊ตฌ์์์ 48โ์ดํ๋ก
์ฑ๋ฅ์ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์์์ ํ์ธํ์๋ค.
ํ 5๋ ์ด๊ธฐ๋ชจ๋ธ๊ณผ ์ต์ ๋ชจ๋ธ์ ํน์ฑ ๋น๊ต ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ์ด๊ธฐ๋ชจ๋ธ๊ณผ ๋น๊ตํ์ฌ ์ต์ ๋ชจ๋ธ์ ์ถ๋ ฅํ ํฌ๋ 0.321Nm์์ 0.311Nm์ผ๋ก ๊ฐ์ํ์์ง๋ง ์ฝ๊น
ํ ํฌ
๋ฆฌํ์ 25.89mNm์์ 3.64mNm, ํ ํฌ ๋ฆฌํ์ 27.32mNm์์ 20.52mNm, ์
๋ ฅ์ ๋ ฅ์ 123.11W์์ 119.39W, ํจ์จ์ 81.82%์์
81.94%๋ก ์ฑ๋ฅ์ด ํฅ์๋จ์ ํ์ธํ ์ ์๋ค. ์ต์ ๋ชจ๋ธ๊ณผ ๋น๊ตํ์ฌ ์์ค ์ํ์์์ ์ ๋๊ธฐ์ ์ฑ๋ฅ์ ์จ๋์์น์ ๋ฐ๋ฅธ ์๊ตฌ์์์ ์๊ต์์ ๊ฐ์๋ก ์ธํด
์ถ๋ ฅํ ํฌ๋ 0.302Nm๋ก ๊ฐ์ํ์ฌ ์ฝ๊น
ํ ํฌ์ 3.22mNm, ํ ํฌ๋ฆฌํ์ 20.49mNm, ์
๋ ฅ ์ ๋ ฅ์ 118.25W, ํจ์จ์ 80.22%๋ก ๊ฐ์๋จ์
ํ์ธํ ์ ์๋ค. ์ต์ข
์ ์ผ๋ก ์์ค ๋๋ก ์ฉ ์ผ์ฒดํ ์ถ์ง๊ธฐ์ ์ฐ์ ์ด์ ๊ณผ ์์ค์์์ ๊ตฌ๋ ํ๊ฒฝ์ ๊ณ ๋ คํ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ฒฐ๊ณผ๋ ์๊ตฌ์ฌ์์ ๋ชจ๋ ๋ง์กฑํจ์ ํ์ธํ
์ ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 8. ์ ์๊ณํด์ ๋ฐ ์ด ํด์์ ๊ฒฐ๊ณผ (a) ์ญ๊ธฐ์ ๋ ฅ (b) ์ฝ๊น
ํ ํฌ (c) ์ถ๋ ฅ ํ ํฌ (d) ํจ์จ๋งต (e) ์จ๋ ํด์ (ํด์)
Fig. 8. Results of electromagnetic analysis and thermal analysis (a) BEMF (b) cogging
torque (c) Output torque (d) Efficiency map (e) Thermal analysis (Water)
ํ 5. ์ด๊ธฐ๋ชจ๋ธ๊ณผ ์ต์ ๋ชจ๋ธ์ ํน์ฑ ๋น๊ต ๊ฒฐ๊ณผ
Table 5. Characteristic comparison results of initial model and optimum model
Item
|
Initial
(20โ)
|
Opti.
(20โ)
|
Opti.
(Water)
|
Cogging torque ripple (mNm)
|
25.89
|
3.64
|
3.22
|
Torque ripple (mNm)
|
27.32
|
20.52
|
20.49
|
Input Power (W)
|
123.11
|
119.39
|
118.25
|
Efficiency (%)
|
81.82
|
81.94
|
80.22
|
Output torque (Nm)
|
0.321
|
0.311
|
0.302
|
5. ๊ฒฐ ๋ก
์์ค ๋๋ก ์ฉ ์ผ์ฒดํ ์ถ์ง๊ธฐ์ ์ถ๋ ฅ ํจ์จ ํฅ์์ ์ํด์๋ ์ค๊ณ๋ ํ๋กํ ๋ฌ์ ์ฒด๊ฒฐ๋๋ ์ ๋๊ธฐ์ ์ฒด๊ฒฐ ๊ตฌ์กฐ ๋จ์ํ, ์ฌ์ด์ฆ ์ต์ํ ๋ฐ ์ฑ๋ฅ ํฅ์์ด ์๊ตฌ๋๋ค.
๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ํ๋กํ ๋ฌ์ ์ ๋๊ธฐ์ ์ฒด๊ฒฐ ๊ตฌ์กฐ ๋จ์ํ๋ฅผ ์ํ ๊ณ ์ ํ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ์ ์ํ์์ผ๋ฉฐ ์ ์๋ ํ๋กํ ๋ฌ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ์ ๋๊ธฐ์ ๊ธฐ๋ณธ ์ค๊ณ์ ์ต์ ์ค๊ณ๋ฅผ
์ํํ๊ณ ์ด๊ธฐ ๋ชจ๋ธ๊ณผ ๋น๊ตํ์ฌ ์ต์ ๋ชจ๋ธ์์ ์ ๋๊ธฐ์ ๋ฌด๊ฒ๋ ์ฝ 5.6% ๊ฐ์ํ๋ฉด์ ์ ๋๊ธฐ์ ์๊ตฌ์ฌ์์ ๋ง์กฑํจ์ ํ์ธํ์๋ค. ์ค๊ณ์ ํ๋น์ฑ์ ํ๋กํ ๋ฌ์
์๋ ฅํด์๊ณผ ์ ๋๊ธฐ์ ์ ์๊ณ ํด์ ๋ฐ ์ด ํด์์ ํตํด ์
์ฆํ์๋ค.
References
Y. J. Kwon, G. M. Kang, S. H. Park, 2017, 4th Industrial Revolution and Marine Science
and Technology, Journal of the Korean Innovation Society, Vol. 12, No. 2, pp. 203-222
S. M. Yoon, J. M. Lee, G. H. Kim, 2018, Implementation of Heading Angle and Depth
Keeping Control of ROV with Multiple Thrusters by Thrust Allocation, Journal of Ocean
Engineering and Technology, Vol. 32, No. 1, pp. 68-75
X. Yan, X. Liang, W. Ouyang, Z. Liu, B. Liu, J. Lan, 2017, A Review of Progress and
Applications of Ship Shaft- less Rim Rriven Thrusters, Ocean Engineering, Vol. 144,
pp. 142-156
S. Zhang, X. Zhu, Z. L. Zhou, 2013, Hydrodynamic per- formance analysis of hubless
rim-driven propulsors, In Applied Mechanics and Materials, Vol. 256, pp. 2565-2568
M. F. Hsieh, J. H. Chen, Y. H. Yeh, C. L. Lee, P. H. Chen, Y. C. Hsu, Y. H. Chen,
2007, Integrated Design and Realization of a Hubless Rim Driven Thruster, In IECON
2007-33rd Annual Conference of the IEEE Industrial Electronics Society, pp. 3033-3038
H. Y. Lee, S. S. Shin, 1998, Approximate Technique for Shipโs Maneuverability Prediction,
Journal of the Society of Naval Architects of Korea, Vol. 35, No. 4, pp. 19-26
C. S. Lee, Y. J. Kim, G. D. Kim, I. S. Nho, 2002, Analysis of the Structural Failure
of Marine propeller blades, Journal of Ship and Ocean Technology, Vol. 6, No. 3, pp.
37-45
J. R. Hendershot, T. J. E. Miller, 2013, Design of Brushless Permanent Magnet Machines,
Motor Design Books
R. H. Myers, D. C. Montgomery, 1995, Response Surface Methodology Process and Product
Optimization Using Designed Experiments, Wiley, New York
Jian, S. G. Lee, Y. H. Cho, 2012, Structure analysis of axial flux permanent magnet
synchronous machine for wind generators, Int. J. Appl. Electromagn. Mech., Vol. 39,
No. 1-4, pp. 1027-1033
S. A. Kim, G. D. Choi, J. Lee, Y. H. Cho, 2016, Optimal rotor shape design of 3-step
skew spoke type BLAC motor to reducing cogging torque, Int. J. Appl. Electromagn.
Mech., Vol. 51, No. s1, pp. s135-S145
์ ์์๊ฐ
He received the B.S degree, M.S degree and Ph.D. degree in electrical engineering
from Dong-A University, Busan, Korea in 2011, 2013 and 2018.
He has been working as a senior researcher at Korea Marine Equipment Research Institute.
His research interests include electrical machines and power electronics.