๊น์ง๋ช
(Ji-Myung Kim)
1iD
์ดํ๋
(Hu-Dong Lee)
1iD
ํ๋ณ๊ธธ
(Byeong-Gill Han)
1iD
๋
ธ๋์
(Dae-Seok Rho)
โ iD
-
(Dept. of Electrical, Electronics and Communication Engineering, Korea University of
Technology and Education, Korea.)
Copyright ยฉ The Korean Institute of Electrical Engineers(KIEE)
Key words
MV-LVDC Distribution System, Off-grid Micro-grid, Operation Method of Protection Coordination, Protection Devices
1. ์ ๋ก
์ต๊ทผ, ์ ์ธ๊ณ์ ์ผ๋ก ์ ์ฌ์์๋์ง์ ์์ ๋์
๋ฐ DC ๋ถํ์ ์ฆ๊ฐ, ์๋น์์ ๊ณ ํ์งยท๊ณ ์ ๋ขฐ์ฑ ์ ๋ ฅ๊ณต๊ธ ์๊ตฌ, ๋ฑ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ, MVDC ๋ฐฐ์ ๊ณํต์ ๋ํ
๊ด์ฌ์ด ๊ธ์ฆํ๊ณ ์์ง๋ง(1-4), ๊ตญ๋ด์ธ์ ์ผ๋ก ์์ง ์ค์ฆ๋จ๊ณ์ ๋จธ๋ฌผ๋ฌ ์๋ ์ค์ ์ด๋ค. ํนํ, ๋ฐฐ์ ์ ๋ก, ์ฐจ๋จ๊ธฐ, ์ ์, ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ MVDC์ฉ ์ค๋น๋ค์ ๊ฐ๋ฐ๋จ๊ณ์ ์์ด ์์ฉํ๋ ์ ํ์ด
๊ฑฐ์ ์์ผ๋ฉฐ, MVDC ๋ฐฐ์ ๋ง์ ๊ตฌ์ถํ๋๋ฐ ๋ง์ ์ด๋ ค์์ด ๋ฐ์ํ๊ณ ์๋ค(5-8). ๋ฐ๋ผ์, ๊ธฐ์กด์ AC ๋ฐฐ์ ๊ณํต์์ ์ฌ์ฉ๋๋ ๊ธฐ๊ธฐ ๋ฐ ์ ๋ก๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ, MVDC ๋ฐฐ์ ๋ง์ ์ ์ฉํ๊ธฐ ์ํ ์ค์ฆ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ํ๋ฐํ๊ฒ ์งํ๋๊ณ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋,
๊ธฐ์กด์ AC ๋ฐฐ์ ์ค๋น๋ค์ MVDC ๋ฐฐ์ ๋ง์ ์ ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ปจ๋ฒํฐ ๋ฐ ์ ๋ก์ ๊ฐ์ ๊ณ ๊ฐ์ MVDC ๋ฐฐ์ ์ค๋น๋ค์ ์ฌ๊ณ ๋ฐ์ ์ ๋ณดํธํ์ง ๋ชปํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด
์์ผ๋ฏ๋ก, MVDC ๋ฐฐ์ ๋ง์ ์์ ์ ์ธ ์ด์ฉ์ ์ํ ๋ณดํธํ์กฐ ์ด์ฉ๋ฐฉ์์ด ์๊ตฌ๋๊ณ ์๋ค(9).
๋ฐ๋ผ์ ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ 5kV๊ธ MV-LVDC ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์์ ์ ์ธ ์ด์ฉ์ ์ํ์ฌ, ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ์ ๋ฐฉํฅ๊ณผ ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ์ TCC ํน์ฑ๊ณก์ ์
๊ณ ๋ คํ ์๋๋ฆฌ์ค๋ณ ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ์ ์ด์ฉ๋ฐฉ์์ ์ ์ํ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, ์์ ์ฌ๊ณ ์๋๋ฆฌ์ค๋ MVDC์ธก, LVDC์ธก, ์์ฉ๊ฐ ๋ถํ(AC)์ธก ์ฌ๊ณ ๋ก ๊ตฌ๋ถ๋๋๋ฐ, MVDC์ธก
์ฌ๊ณ ๋ 5kV MVDC ์ง์ค์ ๋ก์์ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ์ด๋ฉฐ, LVDC์ธก ์ฌ๊ณ ๋ ESS์ฉ ๋ฐฐํฐ๋ฆฌ์ ์๋ฐฉํฅ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ๋ฅผ ์ฐ๊ฒฐํ๋ DC ์ ๋ก์์
๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ์ด๊ณ , ์์ฉ๊ฐ ๋ถํ(AC)์ธก ์ฌ๊ณ ๋ ์์ฉ๊ฐ ๋ถํ์ฉ ์ธ๋ฒํฐ์ EV charger ์ฌ์ด์ AC ์ ๋ก์์ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ์ด๋ค. ํํธ, ๋ณธ
๋
ผ๋ฌธ์์๋ ์ด๋ฌํ ๋ค์ํ ์์ ์ฌ๊ณ ๋ฅผ ํด์ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ, ๋ฐฐ์ ๊ณํต ์์ฉํด์ ํ๋ก๊ทธ๋จ์ธ PSCAD/EMTDC๋ฅผ ์ด์ฉํด ํ์๊ด์ ์, ESS, MVDC ์ ๋ก,
DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ, DC/AC ์ธ๋ฒํฐ, ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ ๋ฑ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง ์ ์ฒด ์์คํ
์ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ์ ์ํ๋ค. ์๊ธฐ์์ ์ ์ํ ๋ชจ๋ธ๋ง ๋ฐ ์์ ์ฌ๊ณ ๋ณ ์๋๋ฆฌ์ค๋ฅผ
๋ฐํ์ผ๋ก MVDC/LVDC ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ๋ณดํธํ์กฐ ํน์ฑ์ ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ ์ํ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ฉ ๋ณดํธํ์กฐ ๊ธฐ๊ธฐ์ ๊ตฌ์ฑ ๋ฐ ๋ณดํธํ์กฐ ์ด์ฉ๋ฐฉ์์ด
์ ์ ํจ์ ์ ์ ์์๋ค.
2. 5kV๊ธ MV-LVDC ๋
๋ฆฝํ MG์ ๋ณดํธํ์กฐ ์ด์ฉ๋ฐฉ์
2.1 5kV๊ธ MV-LVDC ๋
๋ฆฝํ MG์ ๊ตฌ์ฑ
์ต๊ทผ, ๊ตญ๋ด์์๋ ์ ๋ ฅ๋ณํ๋จ๊ณ์ ์์ค๊ณผ ์์คํ
์ ๊ตฌ์ถ๋น์ฉ์ ์ ๊ฐํ ์ ์๋ MV-LVDC ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ๋ํ ์ค์ฆ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ํ๋ฐํ๊ฒ ์ถ์ง๋๊ณ ์๋ค(10). ํนํ, ์ ๋ผ๋จ๋์์๋ ์๊ท๋ชจ DC ๋ฐฐ์ ๋ง์ ์ค์ฆ์ ์ํ 5kV๊ธ MV-LVDC ๋
๋ฆฝํ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ๊ตฌํ ์ฌ์
์ ์งํํ๊ณ ์๋ค. ์ด๋ฌํ MV-LVDC
๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋๋ ๊ทธ๋ฆผ 1๊ณผ ๊ฐ์ด ์ธ ๊ฐ์ section์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, section A๋ 1.15MW๊ธ ํ์๊ด์ ์(PV 1,2,3), ํ์๊ด์ ์์ฉ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ,
๋ฑ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ์ฃผ ๋ฐ์ ์๋ถ์ด๋ฉฐ, ํ์๊ด์ ์์ 750V์ LVDC ์ ๋ก์ ์ฐ๊ณ๋๊ณ , ์น์์ฉ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํด 5kV์ MVDC๋ก ์น์ํ์ฌ,
section B์ธ 5kV๊ธ MVDC ์ ๋ก๋ฅผ ํตํด ESS ๋ฐ ๋ถํ๋ก ์ ๋ ฅ์ ๊ณต๊ธํ๋ค. ๋ํ, section C๋ 100kW๊ธ ํ์๊ด์ ์(PV4),
1.5MWh๊ธ ESS, 400kW๊ธ์ ์์ฉ๊ฐ ๋ถํ(EV ์ถฉ์ ๊ธฐ, ๊ณต์ฅ), ๋ฑ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ESS๋ ๋ฐฐํฐ๋ฆฌ์ฉ ์๋ฐฉํฅ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ
์ ์์ 750V/5kV๋ก ๋ณํํ์ฌ, ํ์๊ด์ ์์ผ๋ก๋ถํฐ ๋ฐ์ ๋ ์์ฌ์ ๋ ฅ์ ๋ฐฐํฐ๋ฆฌ์ ์ ์ฅํ๊ฑฐ๋ ์ ์ฅ๋ ์ ๋ ฅ์ ๋ถํ๊ณต๊ธ์ฉ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ์ ์์ฉ๊ฐ์ฉ DC/AC
์ธ๋ฒํฐ๋ฅผ ํตํ์ฌ ๋ถํ์ ๊ณต๊ธํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋, ์๊ธฐ์ ์ค์ฆ์ฌ์ดํธ๋ ์์ฉํ๋ MVDC์ฉ ์ ์ฉ ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ๊ฐ ๊ฐ๋ฐ๋์ง ์์ ๊ธฐ์กด์ AC ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๊ตฌ์ฑํ๊ณ
์๋๋ฐ, ์ด๋ฌํ ๊ฒฝ์ฐ DC ์ ๋ก์ธก์์ ์ฌ๊ณ ๋ฐ์ ์ ์ปจ๋ฒํฐ ๋ฐ MVDC ์ ๋ก์ ๊ฐ์ ๊ณ ๊ฐ์ ์ค๋น๋ค์ ๋ณดํธํ์ง ๋ชปํ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์์ผ๋ฏ๋ก, MVDC ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์
์์ ์ ์ธ ์ด์ฉ์ ์ํ ๋ณดํธํ์กฐ ์ด์ฉ๋ฐฉ์์ด ์๊ตฌ๋๊ณ ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 1. 5kV MV-LVDC ๋
๋ฆฝํ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ๊ตฌ์ฑ
Fig. 1. Configuration of 5kV MV-LVDC off-grid MG system
2.2 MG์ฉ ๋ณดํธํ์กฐ ๊ธฐ๊ธฐ ๊ตฌ์ฑ
5kV๊ธ MV-LVDC ๋
๋ฆฝํ MG์์ ์ฌ์ฉ๋๋ ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ์ ๋ํ ๋์ํน์ฑ์ ๋ํ๋ด๋ฉด ๊ทธ๋ฆผ 2์ ๊ฐ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, ๊ทธ๋ฆผ 2 (a)๋ DC ACB ๋ฐ DC MCCB์ ๋์ํน์ฑ์ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, ์ ๊ฒฉ์ ๋ฅ์ 40~100%์์๋ ์ฅํ์๋ณดํธ, 150~1,000%์์๋ ๋จํ์๋ณดํธ์ ์์๋ณดํธ๊ฐ
๊ฐ๋ฅํ๊ณ , ์ ๊ฒฉ์ ๋ฅ์ 20~100%์ ํด๋นํ๋ ์ง๋ฝ๋ณดํธ ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ์ต์ ๋์ ์๊ฐ์ 20[ms]์ด๋ค(11). ๋ํ, DC fuse๋ ๊ทธ๋ฆผ 2 (b)์ ๊ฐ์ด ์ ๋ก ๋ฐ ๋ฐฐํฐ๋ฆฌ๋ฅผ ๋ณดํธํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ ์ํ๊ฒ ๋์ํ ์ ์๋ ๋ฐํ์ ํน์ฑ์ ๊ฐ์ง๋ฉฐ, CTR(contactor)์ ๊ทธ๋ฆผ 2 (c)์ ๊ฐ์ด 8kA์์๋ 100ms์ด๋ด, 20kA์์๋ 20ms ์ด๋ด๋ก ๋์ํ์ฌ ๋ณดํธ๋ฅผ ์ํํ๋ ๋จํ์ ํน์ฑ์ ๊ฐ์ง๋ค(12).
๊ทธ๋ฆผ. 2. ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ ํน์ฑ
Fig. 2. Operation characteristics of protection devices
2.3 MG์ฉ ๋ณดํธํ์กฐ ์ด์ฉ๋ฐฉ์
2.3.1 MVDC ์ ๋ก ์ฌ๊ณ ์ ๋ณดํธํ์กฐ ์ด์ฉ๋ฐฉ์
5kV๊ธ MV-LVDC ๋
๋ฆฝํ MG์ MVDC ์ ๋ก(XLPE 95mm2)์์ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ์ ํ๋ฆ์ ๋ํ๋ด๋ฉด ๊ทธ๋ฆผ 3๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, ์ฌ๊ณ ๋ฐ์ ์ง์ ์ผ๋ก ํ๋ฅด๋ ์ ๋ฅ๋ section A์ ํ์๊ด์ ์์์ ์ ์
๋๋ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โ ๊ณผ, section C์ ESS์์ ์ ์
๋๋
์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โก, section C์ ํ์๊ด์ ์์์ ์ ์
๋๋ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โข์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ค. ์ด๋, MVDC ์ ๋ก์์ ๋ฐ์ํ๋ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ ํน์ฑ์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ๋ฅผ ๊ณต๊ธํ๋
์ ์์์ ๊ฐ๊น์ด ๊ฑฐ๋ฆฌ์ ์์นํ๊ณ , ๋ค์์ ์ปจ๋ฒํฐ์ ์ค์น๋ DC ๋งํฌ ์ปคํจ์ํฐ์ ์๊ฐ์ ์ธ ๋ฐฉ์ ์ผ๋ก ์ธํด ๋์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ๊ฐ ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์, MVDC
์ ๋ก๋ฅผ ๋ณดํธํ๊ธฐ ์ํ์ฌ, MVDC ์ ๋ก ์๋จ์ ์ค์น๋ fuse๋ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โ ๊ณผ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โก, ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โข์ ํฉ์น ๊ฐ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ ์ ํ ์ฉ๋์ผ๋ก ์ฐ์ ๋์ด์ผ
ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ MVDC ์ ๋ก์์ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ํ ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ์ TCC ํน์ฑ๊ณก์ ์ ๊ทธ๋ฆผ 4์ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ผ ์ ์๋๋ฐ, ๊ทธ๋ฆผ 4 (a)๋ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โ ์ ๋ํ ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ์ TCC ํน์ฑ๊ณก์ ์ผ๋ก, MVDC ์ ๋ก๋ฅผ ๋ณดํธํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๊ฐ์ฅ ๋จผ์ MVDC ์ ๋ก์ฉ fuse(230A)๊ฐ ๋์ํ๊ณ ,
CTR(400A, 800A), MCCB(150kW, 500kW) ์์๋๋ก ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ๊ฐ ๋์ํ๋ ๊ฒ์ ๋ํ๋ธ๋ค. ๋ํ, ๊ทธ๋ฆผ 4 (b)๋ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โก์ ๋ํ TCC ํน์ฑ๊ณก์ ์ผ๋ก, MVDC ์ ๋ก๋ฅผ ๋ณดํธํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๊ฐ์ฅ ๋จผ์ MVDC ์ ๋ก์ฉ fuse(230A)๊ฐ ๋์ํ๊ณ , CTR (800A),
ACB(500kW) ์์๋๋ก ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ๊ฐ ๋์ํ๋ ๊ฒ์ ๋ํ๋ธ๋ค. ํํธ, ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โข์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ๋ฅผ ๊ณต๊ธํ๋ ์ ์์ ํฌ๊ธฐ๊ฐ ์๋์ ์ผ๋ก ์๊ณ ์ฌ๊ณ ์ง์ ์ผ๋ก๋ถํฐ
๋จผ ๊ฑฐ๋ฆฌ์ ์์นํ์ฌ ์ฌ๊ธฐ์๋ ๊ณ ๋ คํ์ง ์๋๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 3. MVDC ์ ๋ก์์ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ ๋ฐฉํฅ
Fig. 3. Current flow for a fault occurred in MVDC line
๊ทธ๋ฆผ. 4. MVDC ์ฌ๊ณ ์ง์ ์ ๋ํ ๋ณดํธํ์กฐ TCC ํน์ฑ๊ณก์
Fig. 4. TCC curve of protection coordination for fault occurred in MVDC
2.3.2 LVDC ์ ๋ก ์ฌ๊ณ ์ ๋ณดํธํ์กฐ ์ด์ฉ๋ฐฉ์
๋ฐฐํฐ๋ฆฌ์ ์ปจ๋ฒํฐ ์ฌ์ด์ LVDC ์ ๋ก์์ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ์ ํ๋ฆ์ ๋ํ๋ด๋ฉด ๊ทธ๋ฆผ 5์ ๊ฐ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, ์ฌ๊ณ ๋ฐ์ ์ง์ ์ผ๋ก ํ๋ฅด๋ ์ ๋ฅ๋ section A์ ํ์๊ด์ ์์์ ์ ์
๋๋ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โ ๊ณผ, section C์ ESS์์ ์ ์
๋๋
์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โก, section C์ ํ์๊ด์ ์์์ ์ ์
๋๋ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โข์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ค. ์ด๋, LVDC ์ ๋ก์์ ๋ฐ์ํ๋ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ์ ํน์ฑ์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ๋ฅผ
๊ณต๊ธํ๋ ๋ฐฐํฐ๋ฆฌ์ ๊ทผ์ ํ ์ ๋ก์์ ๋ฐ์ํ ๋ฐฐํฐ๋ฆฌ ์ธ๋ถ๋จ๋ฝ์ผ๋ก ์ธํ์ฌ ๋์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ๊ฐ ๊ณต๊ธ๋ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์, ๋ฐฐํฐ๋ฆฌ๋ฅผ ๋ณดํธํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ค์น๋ ESS
fuse๋ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โก๋ฅผ ์ฐจ๋จํ๊ธฐ ์ํ ์ฉ๋์ผ๋ก ์ฐ์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ํ, ํ์๊ด์ ์์ผ๋ก๋ถํฐ ์ฌ๊ณ ๊ตฌ๊ฐ์ ๋ถ๋ฆฌํ๊ธฐ ์ํ์ฌ DC ACB๋ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โ ๊ณผ
์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โข์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ฐ์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์, LVDC ์ ๋ก์์ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ํ ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ์ TCC ํน์ฑ๊ณก์ ์ ๊ทธ๋ฆผ 6๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โก์ ๋ํ ๋ณดํธ๋ ESS fuse(800A)๊ฐ ๋ด๋นํ๋ฉฐ, ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โ ๊ณผ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โข์ ๋ํ ๋ณดํธ๋ ๊ฐ์ฅ
๋จผ์ DC ACB(500kW)๊ฐ ๋์ํ๊ณ , CTR(800A), MVDC fuse(230A) ๋ฐ MCCB(500kW)๊ฐ ์์๋๋ก ๋์ํ๋ ๊ฒ์ ๋ํ๋ธ๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 5. LVDC ์ ๋ก์์ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ ๋ฐฉํฅ
Fig. 5. Current flow for the fault occurred in LVDC line
๊ทธ๋ฆผ. 6. LVDC ์ฌ๊ณ ์ง์ ์ ๋ํ ๋ณดํธํ์กฐ TCC ํน์ฑ๊ณก์
Fig. 6. TCC curve of protection coordination for fault occurred in LVDC
2.3.3 ์์ฉ๊ฐ ๋ถํ(AC)์ธก ์ฌ๊ณ ์ ๋ณดํธํ์กฐ ์ด์ฉ๋ฐฉ์
์์ฉ๊ฐ ๋ถํ(EV charger)์ ์ธ๋ฒํฐ ์ฌ์ด์ AC์ธก ์ ๋ก์์ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ์ ํ๋ฆ์ ๋ํ๋ด๋ฉด ๊ทธ๋ฆผ 7๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, ์ฌ๊ณ ๋ฐ์ ์ง์ ์ผ๋ก ํ๋ฅด๋ ์ ๋ฅ๋ section A์ ํ์๊ด์ ์์์ ์ ์
๋๋ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โ ๊ณผ, section C์ ESS์์ ์ ์
๋๋
์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โก, section C์ ํ์๊ด์ ์์์ ์ ์
๋๋ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โข์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โ ๊ณผ โก๋ ์ฌ๊ณ ์ง์ ์์ ๋จผ ๊ฑฐ๋ฆฌ์ ์์นํ ๋ฟ๋ง
์๋๋ผ, ๋ค์์ ์ปจ๋ฒํฐ๋ฅผ ํต๊ณผํ์ฌ ๋น๊ต์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ๊ฐ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ณ ๋ คํ์ง ์๊ณ , ์ฌ๊ณ ์ง์ ์์ ๊ฐ๊น์ด ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โข์ ๋ํด์๋ง ๊ณ ๋ คํ๊ธฐ๋ก ํ๋ค. ์ฆ,
์์ฉ๊ฐ ์ค๋น๋ฅผ ๋ณดํธํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ค์น๋ AC MCCB๋ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โข์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ ์ ํ ์ฉ๋์ ์ฐ์ ํด์ผํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์, ์์ฉ๊ฐ ๋ถํ(EV charger)์
์ธ๋ฒํฐ ์ฌ์ด์ AC์ธก ์ ๋ก์์ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ํ TCC ํน์ฑ๊ณก์ ์ ๊ทธ๋ฆผ 8๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โข์ ๋ํ ๋ณดํธ๋ ๊ฐ์ฅ ๋จผ์ AC MCCB(150kW)๊ฐ ๋์ํ๊ณ , DC MCCB(100kW), DC
MCCB(500kW)๊ฐ ์์๋๋ก ๋์ํ๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 7. ์์ฉ๊ฐ๋ถํ(AC) ์ธก์์ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ ๋ฐฉํฅ
Fig. 7. Current flow for the fault occurred in customer load(AC)
๊ทธ๋ฆผ. 8. ์์ฉ๊ฐ๋ถํ(AC)์ธก ์ฌ๊ณ ์ง์ ์ ๋ํ ๋ณดํธํ์กฐ TCCํน์ฑ๊ณก์
Fig. 8. TCC curve of protection coordination for fault occurred in customer load(AC)
3. PSCAD/EMTDC๋ฅผ ์ด์ฉํ 5kV๊ธ MV-LVDC ๋
๋ฆฝํ MG ๋ฐ ๋ณดํธํ์กฐ ๋ชจ๋ธ๋ง
3.1 ํ์๊ด์ ์์ฉ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ
ํ์๊ด์ ์์ฉ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ๋ ๊ทธ๋ฆผ 9์ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, ๊ทธ๋ฆผ 9 (a)๋ ์ต๋ ์ ๋ ฅ์ ์ถ์ข
์ ์ด ํ๋ก๋ก, ํ์๊ด๋ชจ๋์ ์ถ๋ ฅ ์ ์๊ณผ ์ ๋ฅ๋ฅผ ์ด์ฉํด ์ต๋ ์ ๋ ฅ์ ์ ์ถ์ข
ํ๋ฉฐ, ๊ทธ๋ฆผ 9 (b)๋ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ์ ์ฃผํ๋ก๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ๋ํ, ๊ทธ๋ฆผ 9 (c)๋ ์ ์ ๋ ฅ ์ ์ด๊ธฐ๋ก, outer loop์ inner loop๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋๋ฐ outer loop๋ ์ถ์ข
๋ ์ต๋ ์ ๋ ฅ์ ์ ๋ฐํ์ผ๋ก ํ์ฌ์ ์ถ๋ ฅ์ ๋ ฅ๊ณผ ์ด์
์ถ๋ ฅ์ ๋ ฅ์ ์ค์ฐจ๊ฐ์ ๋ํด PI์ ์ด๋ฅผ ์ํํ๋ค. ๋ํ, inner loop๋ outer loop์ PI ์ ์ด๊ธฐ ์ถ๋ ฅ ๊ฐ๊ณผ ์ผ์ฑ๋ ์ ๋ฅ์ ์ค์ฐจ ๊ฐ์ ๋ํด
PI ์ ์ด๋ฅผ ์ํํ๋ฉฐ, ์ ์ด๊ธฐ ์ถ๋ ฅ ๊ฐ์ ์ผ๊ฐํ์ ๋น๊ต๋ฅผ ํตํด IGBT์ ๋ํฐ๋น๋ฅผ ์กฐ์ ํ๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 9. ํ์๊ด์ ์์ฉ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ ๋ชจ๋ธ๋ง
Fig. 9. Modeling of DC/DC converter for PV system
3.2 ๋ฐฐํฐ๋ฆฌ์ฉ ์๋ฐฉํฅ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ
๋ฐฐํฐ๋ฆฌ์ฉ ์๋ฐฉํฅ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ๋ ๊ทธ๋ฆผ 10๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ผ ์ ์์ผ๋ฉฐ, EMS์ ์ง๋ น์ ๋ฐ๋ผ ํ์๊ด์ ์์ ์ถ๋ ฅ์ด ์์ฉ๊ฐ ๋ถํ๋ณด๋ค ํฌ๋ฉด ์ถฉ์ ๋ชจ๋๋ฅผ ์ํํ๊ณ , ์์์ง๋ฉด ๋ฐฉ์ ๋ชจ๋๋ก ์ด์ฉํ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์,
๊ทธ๋ฆผ 10 (a)๋ ์ปจ๋ฒํฐ์ ์ฃผํ๋ก๋ฅผ ๋ํ๋ด๊ณ , ๊ทธ๋ฆผ 10 (b)๋ outer loop์ inner loop๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ์ปจ๋ฒํฐ์ ์ ์ด๊ธฐ์ด๋ฉฐ, 5kV MVDC ์ ๋ก์ ์ ์ ์ ์ ์ด๋ฅผ ์ํ์ฌ, ๋ชฉํ์ ์์ธ 5kV์ ์ถ๋ ฅ
์ ์์ ์ค์ฐจ์ ๋ํด PI ์ ์ด๋ฅผ ์ํํ๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 10. ๋ฐฐํฐ๋ฆฌ์ฉ ์๋ฐฉํฅ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ ๋ชจ๋ธ๋ง
Fig. 10. Modeling of bi-directional DC/DC converter for battery
3.3 ๋ถํ๊ณต๊ธ์ฉ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ
์์ฉ๊ฐ ์ธก์ ์ ์์ ์ ์ดํ๊ธฐ ์ํ ๋ถํ๊ณต๊ธ์ฉ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ๋ ๊ทธ๋ฆผ 11๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, ๊ทธ๋ฆผ 11 (a)๋ ์ปจ๋ฒํฐ์ ์ฃผํ๋ก๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, ์ค์์นญ ์ ๋ฐ์ํ๋ ์ ๋ฅ ๋ฆฌํ์ ์ค์ด๊ธฐ ์ํด L-C ํํฐ๋ฅผ ์ค์นํ๋ค. ๋ํ, ๊ทธ๋ฆผ 11 (b)๋ outer loop์ inner loop๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ์ปจ๋ฒํฐ์ ์ ์ด๊ธฐ์ด๋ฉฐ, 0.75kV์ ์ง๋ น์น์ ์ผ์ฑ๋ ์ ์์ ์ค์ฐจ๊ฐ์ ๋ํด PI ์ ์ด๋ฅผ ์ํํ๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 11. ๋ฐฐํฐ๋ฆฌ์ฉ ์๋ฐฉํฅ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ ๋ชจ๋ธ๋ง
Fig. 11. Modeling of DC/DC converter for customer load
3.4 ์์ฉ๊ฐ์ฉ DC/AC ์ธ๋ฒํฐ
์ ์์ธก์ EV ์ถฉ์ ๊ธฐ ๋ฐ ์์ฉ๊ฐ ๋ถํ์ฉ DC/AC ์ธ๋ฒํฐ๋ ๊ทธ๋ฆผ 12์ ๊ฐ์ด ์ฃผํ๋ก์ ์ ์ด๊ธฐ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, ๊ทธ๋ฆผ 12 (a)๋ ์ธ๋ฒํฐ์ ์ฃผํ๋ก๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, ์ผ๋ฐ์ ์ธ 6๊ฐ์ ์ค์์น์ L-Cํํฐ, ๋ฑ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ค. ๋ํ, ๊ทธ๋ฆผ 12 (b)๋ ์ธ๋ฒํฐ ์ ์ด๊ธฐ๋ก์, A๋ถ๋ถ์ ๋ชฉํ์ ์๊ณผ ํ์ฌ ์ถ๋ ฅ์ ์์ ๋น๊ตํ์ฌ ์ค์ฐจ ๊ฐ์ ์ฐ์ ํ๊ณ , B๋ถ๋ถ์ ์ค์ฐจ ๊ฐ์ ๋ํ์ฌ ๊ฐ๊ฐ PI์ ์ด๋ฅผ ์ํํ๋ฉฐ, C๋ถ๋ถ์
๋ชฉํ๋ก ํ๋ ์ ์์ ํํ, ์ฃผํ์ ๋ฐ ์์์ ๊ฒฐ์ ํ๋ ์ญํ ์ ์ํํ๋ค. ๋ํ, D๋ถ๋ถ์ ์ผ๊ฐํ์ ๋ฐ์กํ๋ฅผ ์ถ๋ ฅํ๊ณ , E๋ถ๋ถ์ ๊ธฐ์คํ์ ๋ฐ์กํ๋ฅผ ๋น๊ตํ์ฌ
PWM์ ํธ๋ก ๋ณํํ๋ ์ญํ ์ ์ํํ๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 12. DC/AC ์ธ๋ฒํฐ ๋ชจ๋ธ๋ง
Fig. 12. Modeling of DC/AC inverter
๊ทธ๋ฆผ. 13. ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ ๋ชจ๋ธ๋ง
Fig. 13. Modeling of protection devices
3.5 ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ
์๊ธฐ์ ์ค์ฆ ์ฌ์ดํธ์์ ์ฌ์ฉ๋๊ณ ์๋ MG์ฉ ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ(MCCB, ACB, fuse, CTR)๋ฅผ ๋ชจ๋ธ๋งํ๋ฉด ๊ทธ๋ฆผ 13๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, ๊ฐ ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ๋ ์ ์กฐ์ฌ์์ ์ ๊ณตํ๋ ์ ์ ์น๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก IEEE std C37.112-2018์ ๋ฐํ์ ํน์ฑ๊ณก์ ์ธ ์(1)์ ์ด์ฉํ์ฌ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ์ํํ๋ค(13). ๋จผ์ , ๊ทธ๋ฆผ 13 (a)๋ MCCB ๋ฐ ACB๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ ํน์ฑ์ ์ ์ฉํ์ฌ ์ฅํ์ ํน์ฑ์ A๋ถ๋ถ๊ณผ ๋จํ์ ๋ฐ ์์ํน์ฑ์ B๋ถ๋ถ์ผ๋ก ๋๋ ์ ๊ตฌ์ฑํ๋ค. ๋ํ, ๊ทธ๋ฆผ 13 (b)๋ fuse๋ฅผ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, ๋ฐํ์ ํน์ฑ๊ณก์ ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ TCC ํน์ฑ๊ณก์ ๊ณผ ์ ์ฌํ๊ฒ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ์ํํ๋ค. ํํธ, ๊ทธ๋ฆผ 13 (c)๋ CTR์ ๋ํ๋ด๋ฉฐ ์ผ์ ์๊ฐ๋์ ๊ธฐ์ค๊ฐ ์ด์์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ๊ฐ ์ ์
๋ ๊ฒฝ์ฐ ๋์์ ์ํํ๋๋ก ๋ชจ๋ธ๋งํ๋ค.
์ฌ๊ธฐ์, $M(I)$ : ํฝ์
์ ๋ฅ์ ๋ฐฐ์๋ก ํ์๋๋ ์ ๋ฅ, $A,\:B,\:_{P}$: ์ ํํ ๊ณก์ ์ ํน์ฑ์ ์ ๊ณตํ๊ธฐ ์ํ ์์
3.6 ์ ์ฒด ์์คํ
PSCAD/EMTDC๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ section A, section B, section C๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ 5kV๊ธ MV-LVDC ๋
๋ฆฝํ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์ ์ฒด
์์คํ
์ ๋ํ๋ด๋ฉด ๊ทธ๋ฆผ 14์ ๊ฐ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, section A๋ ํ์๊ด๋ชจ๋, ํ์๊ด์ ์์ฉ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ, CTR, MCCB, ๋ฑ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ฉฐ, section C๋ ๋ฐฐํฐ๋ฆฌ,
๋ฐฐํฐ๋ฆฌ์ฉ ์๋ฐฉํฅ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ, ๋ถํ๊ณต๊ธ์ฉ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ, ์์ฉ๊ฐ์ฉ DC/AC ์ธ๋ฒํฐ, ํ์๊ด๋ชจ๋, ํ์๊ด์ ์์ฉ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ, ์์ฉ๊ฐ
๋ถํ, ACB, MCCB ๋ฑ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ค. ๋ํ, section B๋ 2.4km ๊ธ์ฅ์ MVDC ์ ๋ก์ fuse๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ฉฐ, section A์ section
C๋ฅผ ์ฐ๊ฒฐํ๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 14. ์ ์ฒด์์คํ
๋ชจ๋ธ๋ง
Fig. 14. Modeling of entire system
4. ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ ๋ถ์
4.1 ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์กฐ๊ฑด
์๊ธฐ์ ๋ชจ๋ธ๋ง์ ๋ฐํ์ผ๋ก MVDC ๋
๋ฆฝํ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์ฌ๊ณ ํด์์ ์ํ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์กฐ๊ฑด์ ํ 1๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, ํ์๊ด์ ์์ ์ฉ๋์ 100, 150 ๋ฐ 500kW์ด๋ฉฐ, ๋ฐฐํฐ๋ฆฌ์ ์ฉ๋์ 500/1.5kW/MWh์ด๊ณ , ๋ด๋ถ ์ธ๋ํด์ค๋ 0.634mH,
๋ด๋ถ ์ ํญ์ 7.75mโฆ์ด๋ค. ๋ํ, ์์ฉ๊ฐ ๋ถํ๋ 150kW์ ์ ๊ธฐ์๋์ฐจ ์ถฉ์ ๊ธฐ์ 250kW์ ๊ณต์ฅ๋ถํ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ ธ ์์ผ๋ฉฐ ์ ์์ AC 380V์ด๋ค.
ํํธ, ํ์๊ด์ ์์ฉ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ์ ์ฉ๋์ 100, 150, 500kW์ด๋ฉฐ, ๋ฐฐํฐ๋ฆฌ์ฉ ์๋ฐฉํฅ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ์ ์ฉ๋์ 500kW์ด๊ณ ๋ถํ๊ณต๊ธ์ฉ
DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ์ ์ฉ๋์ 500kW์ด๋ค. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ , ์์ฉ๊ฐ์ฉ DC/AC ์ธ๋ฒํฐ์ ์ฉ๋์ 250kW์ด๋ฉฐ ์ ์์ 0.75/0.38kV์ด๋ค. ๋ํ, section
B์ MVDC ์ง์ค์ ๋ก์ ์ ์ข
์ TFR-CV/95mm2์ด๋ฉฐ ๊ธ์ฅ์ 2.4km์ด๊ณ , ์ ๋ก ์ ํญ๊ณผ ์ปคํจ์ํด์ค ๋ฐ ์ธ๋ํด์ค๋ ๊ฐ๊ฐ 0.46โฆ, 0.533uF, 0.533mH๋ฅผ ์ฐ์ ๋๋ค. ํํธ, section
A์ section C์ ์์ ๋จ๊ณผ MVDC ์ง์ค์ ๋ก์ ์ฐ๊ฒฐ๋๋ MVDC ์ ์ข
์ CU/XLPE 95mm2์ด๋ฉฐ, ๊ธ์ฅ์ ๊ฐ๊ฐ 1.4, 0.8km์ด๊ณ ์ ๋ก ์ ํญ์ ๊ฐ๊ฐ 270.2, 154.4mโฆ์ผ๋ก ์ฐ์ ๋๋ค. ํํธ, section A์ธก LVDC ์ ์ข
์ CU/TFR-CV
70mm2์ด๋ฉฐ ๊ธ์ฅ์ 0.2km์ด๊ณ ์ ๋ก์ ํญ์ 53.6mโฆ์ด๋ค. ๋ํ, ESS์ธก LVDC ์ ์ข
๋ CU/TFR-CV 300mm2์ด๋ฉฐ ๊ธ์ฅ์ 0.2km์ด๊ณ ๋ถํ์ธก LVDC ์ ์ข
์ CU/TFR-CV 120mm2์ด๊ณ ๊ธ์ฅ์ 0.01km์ผ๋ก ๊ฐ๊ฐ์ ์ ๋ก ์ ํญ์ 0.601, 1.53mโฆ์ผ๋ก ์ฐ์ ๋๋ค. ํํธ, 5kV MVDC ์ ๋ก ๋ณดํธ๋ฅผ ์ํ MVDC fuse์
CTR์ ๊ฐ๊ฐ 230~350A, 400~800A์ ์ ๊ฒฉ์ ๋ฅ์ 30kA, 2.5~8kA์ ์ ๊ฒฉ์ฐจ๋จ์ ๋ฅ ํน์ฑ์ ๊ฐ์ง๋ฉฐ, 750V LVDC ์ ๋ก ๋ณดํธ๋ฅผ
์ํ MCCB, ACB, ESS fuse์ ์ ๊ฒฉ์ ๋ฅ๋ ๊ฐ๊ฐ 800~1,600A, 800~2,500A, 880~1,300A๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ฉฐ, ์ ๊ฒฉ์ฐจ๋จ์ ๋ฅ๋
๊ฐ๊ฐ 10kA, 40kA, 50kA์ ์ฐจ๋จ์ฉ๋์ ๊ฐ์ง๋ค.
ํ 1. ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์กฐ๊ฑด
Table 1. Simulation conditions
|
item
|
specification
|
PV
|
capacity[kW]
|
100, 150, 500
|
voltage[kV]
|
0.75
|
battery
|
capacity[kW/Mwh]
|
500/1.5
|
voltage[kV]
|
0.75
|
internal inductance[uH]
|
0.634
|
Internal resistance[mโฆ]
|
7.75
|
customer load
|
EV charger load[kWh]
|
150
|
factory load[kW]
|
250
|
AC load voltage[kV]
|
0.38
|
DC/DC converter
|
capacity[kW]
|
100, 150, 500
|
voltage[kV]
|
0.75/5
|
DC/AC inverter
|
capacity[kW]
|
250
|
voltage[kV]
|
0.75/0.38
|
MVDC fuse
|
rated current[A]
|
230~350
|
rated cut-off capacity[kA]
|
30
|
CTR
|
rated current[A]
|
400~800
|
rated cut-off capacity[kA]
|
2.5~8
|
MCCB
|
rated current[A]
|
800~1600
|
rated cut-off capacity[kA]
|
10
|
ACB
|
rated current[A]
|
800~2500
|
rated cut-off capacity[kA]
|
40
|
ESS fuse
|
rated current[A]
|
880~1300
|
rated cut-off capacity[kA]
|
50
|
๋ํ, ์์ ์ฌ๊ณ ์กฐ๊ฑด์ ๊ทธ๋ฆผ 15์ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, F1์ section A์ ๊ณ ์ ์ธก ์ ๋ก ์ฌ๊ณ ์ด๊ณ , F2์ F3๋ MVDC ์ง์ค์ ๋ก์ ์ฌ๊ณ ๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ๋ํ,
F4๋ Section C์ ESS ๊ณ ์ ์ธก ์ ๋ก ์ฌ๊ณ ์ด๊ณ , F5๋ ESS DC์ธก์ CTR(contactor)๊ณผ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ ์ฌ์ด์ ์ฌ๊ณ ์ด๋ฉฐ,
F6์ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ์ ESS ์ฌ์ด์ ์ฌ๊ณ ๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ํํธ, F7์ Section C์ ESS์ ์์ฉ๊ฐ ์ฌ์ด์ MVDC ์ ๋ก ์ฌ๊ณ ์ด๊ณ , F8์
CTR๊ณผ LVDC์ฉ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ ์ฌ์ด์ ์ฌ๊ณ ์ด๋ฉฐ, F9๋ section C์ ํ์๊ด์ ์์ LVDC์ธก ์ฌ๊ณ ๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ๋ํ, F10, F12๋
DC MCCB์ DC/AC ์ธ๋ฒํฐ ์ฌ์ด์ ์ฌ๊ณ ์ด๊ณ , F11๊ณผ F13์ DC/AC ์ธ๋ฒํฐ์ ๋ถํ ์ฌ์ด์ ์ฌ๊ณ ๋ฅผ ์์ ํ ๊ฒ์ด๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 15. ์์ ์ฌ๊ณ ์กฐ๊ฑด(13 cases)
Fig. 15. Contengency fault conditions(13 cases)
4.2 MVDC์ธก ์ฌ๊ณ ์ ๋ํ ๋ณดํธํ์กฐ ์ด์ฉํน์ฑ
4.1์ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์กฐ๊ฑด์ ๋ฐํ์ผ๋ก section A์ ์ธ์ ํ MVDC ์ ๋ก์ง์ (F2)์์ ๋จ๋ฝ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ํ์ฌ, ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ ๋ฐ ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ์
๋์ํน์ฑ์ ๋ํ๋ด๋ฉด ๊ทธ๋ฆผ 16๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, ๊ทธ๋ฆผ 16 (a)๋ ์ฌ๊ณ ์ง์ (F2)์ผ๋ก ํ๋ฅด๋ ์ ์ฒด ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ์ ํฌ๊ธฐ ๋ฐ ๋ฐฉํฅ์ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โ ์ PV1, PV2, PV3์ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ ์ ๊ฒฉ์ฉ๋(500KW/500kW/150kW)์
1.25๋ฐฐ์ธ 0.83kA, 0.83kA, 0.25kA์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ๊ฐ ๊ฐ๊ฐ ์ฌ๊ณ ์ง์ (F2)์ผ๋ก ๊ณต๊ธ๋จ์ ์ ์ ์๋ค. ๋ํ, ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โก์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โข์
ESS์ธก์์ ๊ณต๊ธํ๋ 0.83kA, ๋ถํ๊ณต๊ธ์ฉ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ ์ธก์์ ๊ณต๊ธํ๋ 0.05kA๊ฐ ๊ฐ๊ฐ ์ฌ๊ณ ์ง์ (F2)์ผ๋ก ์ ์
๋จ์ ์ ์ ์๋ค. ํํธ,
๊ทธ๋ฆผ 16 (b)๋ ์ฌ๊ณ ์ง์ (F2)์ผ๋ก ํ๋ฅด๋ ์ ์ฒด ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ์ ํํ์ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, ์ด๊ธฐ ๊ณผ๋์ํ ์ DC/DC ์ปจ๋ฒํฐ ๋ด๋ถ์ ํํฐ์ฉ C์ฑ๋ถ์ ์ํด ๋ฐฉ์ ๋๋ ์ ๋ฅ๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ
์ต๋ 3.86kA์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ๊ฐ ๋ฐ์ํจ์ ์ ์ ์๋ค. ๋ํ, ๊ทธ๋ฆผ 16 (c)๋ ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ ๋์์ ์ํ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ ํน์ฑ์ ๋ํ๋ด๋๋ฐ, ์ฌ๊ณ ๋ฐ์ ํ section A์ ์ธ์ ํ fuse 1์ ์ฝ 1.2[ms]์ ๋์ํ๊ณ , section
C์ ์ธ์ ํ fuse 2๋ 2.3[ms]์ ๋์ํ์ฌ ์ฌ๊ณ ๊ตฌ๊ฐ์ด ๋ถ๋ฆฌ๋จ์ ์ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์, MVDC ์ ๋ก ์๋จ์ ์ค์น๋ fuse๊ฐ ๊ฐ์ฅ ๋จผ์ ๋์ํ์ฌ
MVDC ์ ๋ก๋ฅผ ๋ณดํธํ๊ณ ์ฌ๊ณ ๊ตฌ๊ฐ์ ๋ถ๋ฆฌํ์ฌ, ์์ฉ๊ฐ์ ์ ์ ์ ๋ฐฉ์งํ ์ ์์์ ์ ์ ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 16. F2์์ ์ฌ๊ณ ๋ฐ์์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ ๋ฐ ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ์ ๋์ํน์ฑ
Fig. 16. Characteristics of fault current and protection devices for the fault occurred
in F2
4.3 LVDC์ธก ์ฌ๊ณ ์ ๋ํ ๋ณดํธํ์กฐ ์ด์ฉํน์ฑ
section C์ ๋ฐฐํฐ๋ฆฌ์ธก์ LVDC ์ ๋ก์ง์ (F6)์์ ๋จ๋ฝ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ํ์ฌ, ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ ๋ฐ ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ์ ๋์ํน์ฑ์ ๋ํ๋ด๋ฉด ๊ทธ๋ฆผ 17๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, ๊ทธ๋ฆผ 17 (a)๋ ์ฌ๊ณ ์ง์ (F6)์ผ๋ก ํ๋ฅด๋ ์ ์ฒด ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ์ ํฌ๊ธฐ ๋ฐ ๋ฐฉํฅ์ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โ ์ section A์ ํ์๊ด์ ์์์ ๊ณต๊ธํ๋ 0.34kA,์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ
โข์ section C์ ํ์๊ด์ ์์์ ๊ณต๊ธํ๋ 0.17kA๊ฐ ๊ฐ๊ฐ ์ฌ๊ณ ์ง์ (F6)์ผ๋ก ์ ์
๋จ์ ์ ์ ์๋ค. ๋ํ, ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โก๋ ๋ฐฐํฐ๋ฆฌ์ ์ธ๋ถ๋จ๋ฝ์ผ๋ก
์ธํ์ฌ 28.9kA์ ๋์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ๊ฐ ์ฌ๊ณ ์ง์ (F6)์ผ๋ก ๊ณต๊ธ๋จ์ ์ ์ ์๋ค. ํํธ, ๊ทธ๋ฆผ 17 (b)๋ ์ฌ๊ณ ์ง์ (F6)์ผ๋ก ํ๋ฅด๋ ์ ์ฒด ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ์ ํํ์ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, ๋ฐฐํฐ๋ฆฌ์ธก ์ธ๋ถ๋จ๋ฝ์ผ๋ก ์ธํด ๋ฐ์ํ๋ ์ ๋ฅ๋ฅผ ํฌํจํ์ฌ ์ต๋ 35.3kA์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ๊ฐ
๋ฐ์ํจ์ ์ ์ ์๋ค. ๋ํ, ๊ทธ๋ฆผ 17 (c)๋ ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ ๋์์ ์ํ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ ํน์ฑ์ ๋ํ๋ด๋๋ฐ, ESS fuse๋ ์ฌ๊ณ ๋ฐ์ ํ ์ฝ 1.4[ms]์ ๋์ํ๊ณ , ์ปจ๋ฒํฐ ๋ด๋ถ์ DC ACB๋ 50[ms]์
๋์ํจ์ ์ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์, ESS fuse๊ฐ ๊ฐ์ฅ ๋จผ์ ๋์ํ์ฌ ๋ฐฐํฐ๋ฆฌ๋ฅผ ๋ณดํธํ๊ณ ์ฌ๊ณ ๊ตฌ๊ฐ์ ๋ถ๋ฆฌํ ์ ์์์ ์ ์ ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 17. F6์์ ์ฌ๊ณ ๋ฐ์์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ ๋ฐ ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ์ ๋์ํน์ฑ
Fig. 17. Characteristics of fault current and protection devices for the fault occurred
in F6
4.4 ์์ฉ๊ฐ ๋ถํ(AC)์ธก ์ฌ๊ณ ์ ๋ํ ๋ณดํธํ์กฐ ์ด์ฉํน์ฑ
์์ฉ๊ฐ ๋ถํ์ธก AC ์ ๋ก์ง์ (F11)์์ ๋จ๋ฝ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ํ์ฌ, ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ ๋ฐ ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ์ ๋์ํน์ฑ์ ๋ํ๋ด๋ฉด ๊ทธ๋ฆผ 18๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์, ๊ทธ๋ฆผ 18 (a)๋ ์ฌ๊ณ ์ง์ (F11)์ผ๋ก ํ๋ฅด๋ ์ ์ฒด ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ์ ํฌ๊ธฐ ๋ฐ ๋ฐฉํฅ์ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โ ์ section A์ ํ์๊ด์ ์์์ ๊ณต๊ธํ๋ 1A, ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ
โก๋ section C์ ๋ฐฐํฐ๋ฆฌ์์ ๊ณต๊ธํ๋ 126A๊ฐ ๊ฐ๊ฐ ์ฌ๊ณ ์ง์ ์ผ๋ก ์ ์
๋จ์ ์ ์ ์๋ค. ๋ํ, ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ โข์ section C์ ํ์๊ด์ ์์์
๊ณต๊ธํ๋ 0.17kA์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ๊ฐ ์ฌ๊ณ ์ง์ (F11)์ผ๋ก ์ ์
๋จ์ ์ ์ ์๋ค. ํํธ, ๊ทธ๋ฆผ 18 (b)๋ ์ฌ๊ณ ์ง์ (F11)์ผ๋ก ํ๋ฅด๋ ์ ์ฒด ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ์ ํํ์ ๋ํ๋ด๋ฉฐ, ์ต๋ 1.9kA์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ๊ฐ ๋ฐ์ํจ์ ์ ์ ์๋ค. ๋ํ, ๊ทธ๋ฆผ 18 (c)๋ ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ ๋์์ ์ํ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ์ ํน์ฑ์ ๋ํ๋ด๋๋ฐ, ์ฌ๊ณ ์ง์ (F11)์ ๊ฐ๊น์ด AC MCCB๋ ์ฌ๊ณ ๋ฐ์ ํ ์ฝ 18[ms]์ ๋์ํ์ฌ ์ฌ๊ณ ๊ตฌ๊ฐ์
๋ถ๋ฆฌํ์ฌ, ์์ฉ๊ฐ ์ค๋น๋ฅผ ๋ณดํธํ ์ ์์์ ์ ์ ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 18. F11์์ ์ฌ๊ณ ๋ฐ์์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ ๋ฐ ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ์ ๋์ํน์ฑ
Fig. 18. Characteristics of fault current and protection devices for the fault occurred
in F11
5. ๊ฒฐ ๋ก
๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ์๊ท๋ชจ DC ๋ฐฐ์ ๋ง์ ์ค์ฆ ์ฌ์
์ผ๋ก ์ถ์งํ๊ณ ์๋ 5kV๊ธ MV-LVDC ๋
๋ฆฝํ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์์ ์ ์ธ ์ด์ฉ์ ์ํ์ฌ, ๋
๋ฆฝํ MG์
๋ณดํธํ์กฐ ์ด์ฉ๋ฐฉ์์ ์ ์ํ๊ณ PSCAD/EMTDC๋ฅผ ์ด์ฉํด ํ์๊ด์ ์, ESS, ์ปจ๋ฒํฐ, ์ธ๋ฒํฐ, ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ ๋ฑ์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ๋
๋ฆฝํ MV-LVDC ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์
๋ชจ๋ธ๋ง์ ์ ์ํ์ฌ, ์ฌ๊ณ ์ง์ ๋ณ ๋ณดํธํ์กฐ ํน์ฑ์ ๋ถ์ํ์๋ค. ์ด์ ๋ํ ์ฃผ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์์ฝํ๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
(1) MVDC ์ ๋ก์ง์ (F2)์์ ๋จ๋ฝ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ, section A์ ์ธ์ ํ fuse 1์ ์ฌ๊ณ ๋ฐ์ ํ ์ฝ 1.2[ms]์ ๋์ํ๊ณ ,
section C์ ์ธ์ ํ fuse 2๋ 2.3[ms]์ ๋์ํ์ฌ, MVDC ์ ๋ก๋ฅผ ๋ณดํธํ ์ ์์์ ์ ์ ์๋ค.
(2) ESS์ธก LVDC ์ ๋ก์ง์ (F6)์์ ๋จ๋ฝ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ, ESS fuse๋ ์ฌ๊ณ ๋ฐ์ ํ ์ฝ 1.4[ms]์ ๋์ํ๊ณ , ์ปจ๋ฒํฐ ๋ด๋ถ์
DC ACB๋ 50[ms]์ ๋์ํด ์ฌ๊ณ ๊ตฌ๊ฐ์ ๋ถ๋ฆฌํ์ฌ ๋ฐฐํฐ๋ฆฌ๋ฅผ ๋ณดํธํ ์ ์์์ ์ ์ ์๋ค.
(3) ์์ฉ๊ฐ ๋ถํ(AC)์ธก์ ์ ๋ก์ง์ (F11)์์ ๋จ๋ฝ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ฌ๊ณ ์ง์ (F11)์ ๊ฐ๊น์ด AC MCCB๋ ์ฌ๊ณ ๋ฐ์ ํ ์ฝ 18[ms]์
๋์ํ๊ณ ์ฌ๊ณ ๊ตฌ๊ฐ์ ๋ถ๋ฆฌํ์ฌ ์์ฉ๊ฐ ์ค๋น๋ฅผ ๋ณดํธํ ์ ์์์ ์ ์ ์๋ค.
(4) ์ฌ๊ณ ๋ฐ์ ์ง์ ๋ณ ์๋๋ฆฌ์ค๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ์ ๋์ํน์ฑ์ ๋ถ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ, MVDC/LVDC ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ๊ณํต์ ์ ์ ํ ๋ณดํธ๊ธฐ๊ธฐ๊ฐ ์ ์ ๋์ด,
๋ชจ๋ ์ฌ๊ณ ์ง์ ์ ๋ํด ๋ณดํธํ์กฐ๊ฐ ์ ์์ ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง์ ํ์ธํ์๋ค.
Acknowledgements
This work was supported by the Power Generation & Electricity Delivery Core Technology
Program of the Korea Institute of Energy Technology Evaluation and Planning (KETEP)
granted financial resource from the Ministry of Trade, Industry & Energy, Republic
of Korea (No. 20214910100010).
This paper was supported by Korea Institute for Advancement of Technology(KIAT) grant
funded by the Korea Government(MOTIE) (P0008458, The Competency Development Program
for Industry Specialist).
References
G. Bathurst, G. Hwang, L. Tejwani, 2015, MVDC - The New Technology for Distribution
Networks, 11th IET International Conference on AC and DC Power Transmission, Vol.
birmingham, pp. 1-5
H. D. Lee, K. Y. Kim, M. S. Kim, 20213, A Study on Economic Evaluation Modeling of
MVDC Distribution System for Hosting Capacity of PV System, Korea Academy Industrial
Cooperation Society, Vol. 22, No. 3, pp. 1-12
J. M. Kim, D. H. Tae, I. M. Lee, G. P. Lim, D. S. Rho, 20212, A Study on Modeling
of Leakage Current in ESS Using PSCAD/EMTDC, Korea Academy Industrial Cooper- ation
Society, Vol. 22, No. 2, pp. 810-818
S. M. Choi, S. H. Kim, M. Y. Kim, D. S. Rho, 20214, A Study on Characteristics and
Modeling of CMV by Groun- ding Methods of Transformer for ESS, Korea Academy Industrial
Cooperation Society, Vol. 22, No. 4, pp. 587-593
M. Monadi, C. Koch-Ciobotaru, A. Luna, J. Ignacio Candela, P. Rodriguez, 2016, Multi-terminal
medium voltage DC grids fault location and isolation, in IET Generation, Transmission
& Distribution, Vol. 10, No. 14, pp. 3517-3528
J. Yang, J. E. Fletcher, J. OโReilly, 2012, Short-Circuit and Ground Fault Analyses
and Location in VSC-Based DC Network Cables, in IEEE Transactions on Industrial Elec-
tronics, Vol. 59, No. 10, pp. 3827-3837
B. G Han, H. D. Lee, D. H. Tae, D. S. Rho, 20218, Operation Characteristics and Implementation
of Fault Current Clamping Device in Radial-type MVDC Distribution System, The transactions
of The Korean Institute of Electrical Engineers, Vol. 70, No. 8, pp. 1117-1128
M. Monadi, C. Koch-Ciobotaru, A. Luna, J. I. Candela, P. Rodriguez, 2015, Implementation
of the differential pro- tection for MVDC distribution systems using real-time simulation
and hardware-in-the-loop, 2015 IEEE Energy Conversion Congress and Exposition (ECCE),
Vol. montreal, pp. 3380-3385
G. Li, L. Zhang, T. Joseph, J. Liang, G. Yan, Oct 2019, Com- parisons of MVAC and
MVDC Systems in Dynamic Operation, Fault Protection and Post-Fault Restoration, IECON
2019-45th Annual Conference of the IEEE Industrial Electronics Society, pp. 14-17
S. H. Kang, H. D. Lee, S. D. Lee, 2021.8., A Study on Fault Analysis of ยฑ35kV MVDC
Hybrid Distri- bution System Using PSCAD/EMTDC, The transactions of The Korean Institute
of Electrical Engineers, Vol. 70, No. 8, pp. 1117-1128
LS electric, DC Air Circuit Breaker
Bussmann, Circuit Protection Solutions
IEEE Standards Association, 2018, IEEE Standard for Inverse- Time Characteristics
Equations for Overcurrent Relays
์ ์์๊ฐ
He received his B.S. degree in Electrical Engineering from Korea University of Tech-
nology and Education in 2020, respectively.
He is currently pursuing the M.S. degree at Korea University of Technology and Education.
He is interested in distribution system, power quality, coordination of protection
devices, renewable energy resources and micro-grid.
He received his B.S. and M.S. degrees in Electrical Engineering from Korea University
of Technology and Education in 2016 and 2018, respectively.
He is currently pursuing the Ph.D. degree at Korea University of Tech- nology and
Education.
He is interested in distribution system, power quality, coordination of protection
devices, renewable energy re- sources and micro-grid.
ํ๋ณ๊ธธ(Byeong-Gill Han)
He received his B.S. in Control and Instru- mentation Engineering from Hanbat National
University in 2016.
He received his M.S. in Seoul National University of Science and Tech- nology in
2018.
He is currently pursuing the Ph.D. degree at Korea University of Technology and Education.
He is interested in MVDC, AC/DC converter, coordination of protection devices, renewable
energy resources and micro-grid.
He received the B.S. degree and M.S. degree in Electrical Engineering from Korea University
in 1985 and 1987, respectively.
He earned a Ph.D. degree in Electrical Engineering from Hokkaido University, Sapporo,
Japan in 1997.
He has been working as a professor at Korea University of Technology and Education
since 1999.
His research interests include operation of power distribution systems, dispersed
storage and generation systems and power quality.