์ ์น์ฐฌ
(Seungchan Jeon)
1iD
๋ฐฐ์ฑ์ฐ
(Sungwoo Bae)
โ iD
-
(Dept. of Electrical Engineering, Hanyang University, Korea)
Copyright ยฉ The Korea Institute for Structural Maintenance and Inspection
Key words
Energy Balancing, Energy Management System, Energy Storage System, Life Stability, Lyapunov Optimization, Operating Cost
1. ์ ๋ก
๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์ Lyapunov ์ต์ ํ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋ค์ค ESS (Energy Storage Systems)๋ฅผ ํ์ฉํ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์ด์๋น์ฉ ์ต์ํ ๋ฐ
ESS ์๋ช
ํฅ์์ ๋์์ ๋ฌ์ฑํ ์ ์๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ์ ์ํ๋ค. ์ฌ์์๋์ง ๋ฐ์ ๋์ ๋ถ๊ท์น์ฑ์ผ๋ก ์ธํ ๋ ์จ ์กฐ๊ฑด ๋ณํ์ ๋์ํ์ฌ ESS๋
์๋์ง ๊ณต๊ธ ๋ถ์์ ์ฑ์ ์กฐ์ ํจ์ผ๋ก์จ ์ ๋ ฅ ์์คํ
์ ์ ๋ขฐ์ฑ๊ณผ ์ง์๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ํฅ์์ํค๊ณ , ์ฌ์์๋์ง๋ฅผ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ๊ด๋ฆฌํ์ฌ ์์ ๋ญ๋น๋ฅผ ์ต์ํํ๋ ์ค์ํ
์ฅ์น๋ก ํ์ฉ ๊ฐ๋ฅํ๋ค[1]. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์๋น์ฉ์ ์ต์ํํ๊ธฐ ์ํ ๊ณผ๋ํ ESS ์ฌ์ฉ์ ์ดํ๋ก ์ธํ ์๋ช
๊ฐ์๋ก ์ด์ด์ ธ ๊ต์ฒด ๋ฐ ์ ์งโง๋ณด์๋น์ฉ์ด ์ฆ๊ฐ[2]ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ESS์ ์๋ช
์ ๊ณ ๋ คํ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์์ ํ์์ ์ด๋ค. ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์ ์ ์ํ๋ Lyapunov ์ต์ ํ ๊ธฐ๋ฐ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ESS๋ฅผ
ํ์ฉํ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์๋น์ฉ ์ต์ํ์ ESS ์ถฉโง๋ฐฉ์ ์ ๋ฐ๋ฅธ ์๋ช
์ ํ๋ฅผ ๋์์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ๊ฒฝ์ ์ ์ด๊ณ ํจ์จ์ ์ธ ์ต์ ์ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์ ์ด๋ฅผ ๋์ถํ๋ค.
๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์๋น์ฉ ์ต์ํ๋ฅผ ์ํด ํ์๊ด, ํ๋ ฅ๋ฐ์ ๊ณผ ๊ฐ์ ๋ค์ํ ๋ถ์ฐ ์์์ด ํฌํจ๋ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์์ VPP(Virtual Power Plants)[3], ์์๊ด๋ฆฌ[4] ๋ฑ์ ์ด์ฉํ ๋ค์ํ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ฐ๊ตฌ๋ค์ด ๋ฐํ๋์ด ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด ์ฐ๊ตฌ๋ค์ ๋ค์ค ESS ์ด์์ ๋ต ๋ฐ ๋นํจ์จ์ ์ธ ์ ๋ ฅ ์ด๋์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ค์ด
๊ณ ๋ ค๋์ง ์์์ผ๋ฉฐ, ESS์ ์ดํ ํ์์ ๋ฐ๋ฅธ ์๋ช
์ ํ๋ ๊ณ ๋ ค๋์ง ์์๋ค. ๋ํ ์ฌ์์๋์ง ์ด์ฉ๋ฅ ๋ฐ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์๋น์ฉ ์ ์ฝ ํจ๊ณผ๊ฐ ๋ฏธํกํ๋ค.
ํจ๊ณผ์ ์ธ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์์ ์ํด Lyapunov ์ต์ ํ๋ฅผ ํ์ฉํ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ฐ๊ตฌ๋ ๋ฐํ๋์๋ค[5]-[7]. UAV(Unmanned Aerial Vehicle) ์ถฉ์ ์์ ์ด์์ ์ํ ์ ๋ ฅ ๊ตฌ๋งค๋ฅผ ์ต์ํํ๊ณ ์ฌ์์๋์ง ์ด์ฉ๋์ ๊ทน๋ํํ์ฌ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์
์ด์๋น์ฉ์ ์ต์ํํ๋ UAV ์ถฉ์ ์ค์ผ์ค๋ง ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ[5], ์ ์ฌ์์๋์ง ์์ธก์ผ๋ก ์ธํ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์ค์ฐจ ๊ฐ์๋ฅผ ์ํ ์ ๊ธฐ์ฐจ์ ํ์๊ด์ด ํตํฉ๋ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์ ๊ธฐ์ฐจ ์ถฉ์ ์ค์ผ์ค๋ง ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ[6] ๋ฑ์ Lyapunov ์ต์ ํ๊ฐ ํ์ฉ๋์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์ด๋ฌํ ์ฐ๊ตฌ๋ค์ Lyapunov ์ต์ ํ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ ์ด์ก์๋จ์ ์ถฉ์ ๋๊ธฐ ์๊ฐ ๋ฐ ์ค์ผ์ค๋ง์
์ค์ ์ ๋์์ผ๋ฉฐ, ESS์ ์ถฉโง๋ฐฉ์ ์ค์ผ์ค๋ง ๋ฐ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์์ ์ ์ธ ์ด์๊ณผ ESS ์ดํ ํ์์ ๋ฐ๋ฅธ ์๋ช
์ ํ ๋ฌธ์ ๊ฐ ๊ณ ๋ ค๋์ง ์์๋ค. Lyapunov
์ต์ ํ๋ฅผ ์ด์ฉํ ์ด์ ์ ์๋๋ ์์์ผ๋, ํด๋น ์ฐ๊ตฌ์์๋ ESS ์ดํ์ ์๋ช
์ํ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๋ ๋ฐ ์์ด ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ด ์ ์ฉ ๊ฐ๋
์ด ๋ถ์กฑํ์๋ค[7]. ์ด๋ก ์ธํด ์ ์ ํ ESS์ ์๋ช
์ํ ๋ถ์์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง์ง ๋ชปํ์ผ๋ฉฐ, ์ถ์์ ์ผ๋ก ์๋ช
์ ํ ์ํ๋ฅผ ๋ํ๋ด์ด ESS์ ์ดํ ์ ๋๋ฅผ ์ ํํ๊ฒ ๊ณ์ฐํ์ง
๋ชปํด ESS์ ์๋ช
์์ ์ฑ์ ์ ์ ํ ํ๊ฐํ์ง ๋ชปํ๋ค. ๋ํ ํด๋น ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ๋ด ์ ๋ ฅ ์๊ธ ๊ท ํ์ด ์ ์ ํ ์ ์ง๋๋์ง์ ๋ํ ์ ํํ ๊ฒ์ฆ์ด
๋ถ์กฑํ์ฌ ์ฐ๊ตฌ์ ํ๋น์ฑ์ ๋ํ ๊ฒํ ๊ฐ ๋ฏธํกํ์๋ค.
๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์ด์๋น์ฉ์ ์ต์ํํ๊ณ ESS์ ์ดํ ํ์์ ๋ฐ๋ฅธ ์๋ช
์ ํ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๊ธฐ ์ํ์ฌ Lyapunov ์ต์ ํ ๊ธฐ๋ฐ ๋ค์ค
ESS๋ฅผ ํ์ฉํ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ์ ์ํ์๋ค. ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ESS์ ์๋ช
์ํ๋ฅผ ์ต์ ํ์ ๋ฐ์ํ๊ธฐ ์ํด ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ด ๊ฐ๋
์ ๋์
ํ์๋ค. Drift-plus-
penalty ๊ธฐ๋ฒ์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์ด์๋น์ฉ์ ์ต์ํํ๊ณ ๋์์ ESS์ ์๋ช
์์ ์ฑ์ ์ ์งํ ์ ์๋ Lyapunov ์ต์ ํ ๊ธฐ๋ฐ ์๋์ง
๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ์์ํ ํ์๋ค. ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ์ ์๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ์ฑ๋ฅ์ ๊ฒ์ฆํ๊ณ ์ ์ค์ ํ์๊ด, ํ๋ ฅ, ์์์์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ธฐ์กด ์๋์ง
๊ด๋ฆฌ ์์คํ
๊ณผ ์ด์๋น์ฉ, ์๋ช
์์ ์ฑ์ ๊ฒ์ฆํ์๋ค.
์ ์๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ESS์ ์๋ช
์ํ๋ฅผ ๋ฐ์ํ ์ต์ ํ๋ฅผ ํตํด ์ฅ๊ธฐ์ ์ธ ESSํ์ฉ์ ํตํด ๊ต์ฒด๋น์ฉ์ ์ ์ฝํ๊ณ , ์ฌ์์๋์ง ํ์ฉ์ ํตํด ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋
์ด์๋น์ฉ์ ์ต์ํํ์๋ค. ์ฌ์์๋์ง๋ก ์ธํ ๋ณ๋์ฑ์ด ํฐ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์์ ๋ค์ค ESS๋ฅผ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ํ์ฉํ์ฌ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ๊ฒฝ์ ์ฑ ๋ฐ ์์ ์ฑ์ ํ๋ณดํ
์ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ธฐ์กด ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
๋ณด๋ค ์ด์๋น์ฉ์ ์ ์ฝํ๊ณ ESS์ ์ดํ ํ์์ผ๋ก ์ธํ ์๋ช
์ ํ ์ํ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ ์ต์ ํ๋ฅผ ํตํด ๊ฒฝ์ ์ฑ๊ณผ ์์ ์ฑ์
๋ชจ๋ ํฅ์์์ผฐ๋ค. ๋ํ ์ฌ์ฉ์์ ๋ชฉ์ ์ ๋ฐ๋ผ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์ด์๋น์ฉ ์ต์ํ์ ESS์ ์๋ช
์์ ์ฑ ๊ฐ์ ๊ท ํ์ ์กฐ์ ํ ์ ์๋ ์ ์ฐํ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ
์์คํ
์ ์ ์ํ์๋ค.
2. ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
2.1 ๊ธฐํธ ๋ฐ ์ฝ์ด ์ ๋ฆฌ
ํ๋ผ๋ฏธํฐ
$\eta_{cha}^{i}$ ESS์ ์ถฉ์ ํจ์จ [%]
$\eta_{dis}^{i}$ ESS์ ๋ฐฉ์ ํจ์จ [%]
$SOC_{i n i t}^{i}$ ESS์ ์ด๊ธฐ ์ถฉ์ ๋ [%]
$SOC_{mi n}^{i}$ESS ํ๊ณ ์ต์ ์ถฉ์ ๋ [%]
$SOC_{ma x}^{i}$ESS ํ๊ณ ์ต๋ ์ถฉ์ ๋ [%]
$P_{ma x}^{i}$ ESS ์ต๋ ์ถฉโง๋ฐฉ์ ์ ๋ ฅ๋ [kW]
$C_{d}$ ESS ์ดํ ์์ค๋น์ฉ [KRW/kWh]
$T$ ์ ์ด ์ฃผ๊ธฐ [์๊ฐ]
๋ณ์
$P_{G}$ ๊ทธ๋ฆฌ๋ ๊ตฌ๋งค ์ ๋ ฅ๋ [kWh]
$P_{L}$ ๊ฐ๋ณ ๋ถํ ์๋น์ ๋ ฅ๋ [kWh]
$P_{cha}^{i}$ ESS ์ถฉ์ ์ ๋ ฅ [kW]
$P_{dis}^{i}$ ESS ๋ฐฉ์ ์ ๋ ฅ [kW]
$P_{PV}$ ํ์๊ด ๋ฐ์ ์ ๋ ฅ๋ [kWh]
$P_{WT}$ ํ๋ ฅ ๋ฐ์ ์ ๋ ฅ๋ [kWh]
$P_{D}$ ๋ถํ ์๋น ์ ๋ ฅ๋ [kWh]
$P_{available}$ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ๊ณต๊ธ ๊ฐ๋ฅ ์ ๋ ฅ๋ [kWh]
$P_{n eeded}$ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์์ ์๊ตฌ ์ ๋ ฅ๋ [kWh]
$E_{ca p}^{i}$ ESS ์ ๊ฒฉ ์ฉ๋ [kWh]
$E_{cy}^{i}$ ESS ์๋ช
[Cycle]
$C_{G}$ ์ ๋ ฅ ๊ตฌ๋งคโง์์ค ๋น์ฉ [KRW]
$C_{E}$ ESS ์ถฉโง๋ฐฉ์ ์ ๋ ฅ ์์ค๋น์ฉ [KRW]
$C$ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์๋น์ฉ [KRW]
$c^{i}$ ESS ์ถฉ์ ์ํ
$d^{i}$ ESS ๋ฐฉ์ ์ํ
$p_{E}$ ๊ณํตํ๊ณ๊ฐ๊ฒฉ(SMP) [KRW/kWh]
2.2 ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋
๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์ ํ๊ตญ์ ๋ ฅ๊ฑฐ๋์(KPX)์์ ์ ๊ณตํ๋ 1์๊ฐ ๊ฐ๊ฒฉ์ผ๋ก ์ธก์ ๋ 2023๋
์ ์ ์ฃผ๋์ ํ์๊ด ๋ฐ์ , ํ๋ ฅ ๋ฐ์ , ์์์์ ๋ฐ ESS ์ค์นํํฉ
๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ๊ทธ๋ฆผ 1๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ์๋ค[7]. ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋๋ ์ธ๋ถ ๋ฐฐ์ ๋ง๊ณผ ์ฐ๊ฒฐ๋์ด ์์ผ๋ฉฐ ํ์๊ด, ํ๋ ฅ, ์์์์๊ณผ ์ธ ๋์ ESS, ๊ฐ๋ณ ๋ถํ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์ด ์๋ค. ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋๋ ์ธ๋ถ ๋ฐฐ์ ๋ง์ผ๋ก๋ถํฐ
์ ๋ ฅ ๊ตฌ๋งค๋ง ๊ฐ๋ฅํ๋ฉฐ ํ๋งค๋ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ์ ํ์์ผ๋ฉฐ, ESS์ ์ถฉโง๋ฐฉ์ ํจ์จ๋ง ๊ณ ๋ คํ๊ณ ์ปจ๋ฒํฐ์ ์ธ๋ฒํฐ ํจ์จ์ ๊ณ ๋ คํ์ง ์์๋ค. ์ฌ์์๋์ง ๋ฐ
์์์์, ๊ฐ๋ณ๋ถํ, ESS์ ๋ํ ์์ธํ ์์คํ
ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ ํ 1์ ์ ๋ฆฌํ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ 1. ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ๊ตฌ์ฑ๋
Fig. 1. Micro-grid configuration diagram
ํ 1 ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์์คํ
ํ๋ผ๋ฏธํฐ
Table 1 Micro-grid system parameters
ํ๋ผ๋ฏธํฐ
|
๊ฐ
|
๋จ์
|
ํ์๊ด ๋ฐ์ ์ ๊ฒฉ ์ ๋ ฅ
|
1.6
|
MW
|
ํ๋ ฅ ๋ฐ์ ์ ๊ฒฉ ์ ๋ ฅ
|
1.4
|
MW
|
์์ ์์ ์ ๊ฒฉ ์ ๋ ฅ
|
1.5
|
MW
|
๊ฐ๋ณ ๋ถํ ์ ๊ฒฉ ์ ๋ ฅ
|
1.4
|
MW
|
ESS ์ถฉ์ ํจ์จ
|
98, 95, 90
|
%
|
ESS ๋ฐฉ์ ํจ์จ
|
95, 95, 90
|
%
|
ESS ์ ๊ฒฉ ์ฉ๋
|
0.5, 0.8, 2.7
|
MWh
|
ESS ์ต๋ C-rate
|
4
|
C-rate
|
ESS ์ต์ SOC
|
10, 20, 20
|
%
|
ESS ์ต๋ SOC
|
90, 80, 80
|
%
|
ESS ์๋ช
Cycle
|
2500, 3000, 3500
|
Cycle
|
2.3 ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์๋น์ฉ ์ต์ํ
์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ์ ๋ ฅ ์์ฐ๊ณผ ์๋น๋ฅผ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ๊ด๋ฆฌํ๊ณ ์ต์ ํํ๊ธฐ ์ํ ์ฒด๊ณ์ ์ธ ์์คํ
์ผ๋ก, ์ฃผ๋ก ์ฐ์
, ์์
, ๊ฑด๋ฌผ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ ๋ ฅ ๋คํธ์ํฌ์์
ํ์ฉ๋๋ค[8]. ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ํต์ฌ ๋ชฉํ๋ ๊ฒฝ์ ์ ์ธ ์ธก๋ฉด์์ ์๋์ง ์๋น๋ฅผ ์ต์ํํ๊ณ ํ๊ฒฝ์ ์ธ ์ธก๋ฉด์์ ์ง์ ๊ฐ๋ฅํ ์ด์์ ์ถ๊ตฌํ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ํจ์จ์ ์ธ ์๋์ง
๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ์ ๋ ฅ ๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์์ ์ฑ์ ํฅ์์ํค๋ฉฐ ์๋์ง ๋ญ๋น๋ฅผ ์ต์ํํ์ฌ ์นํ๊ฒฝ์ ์ธ ์๋์ง ์ ์ฑ
์ ์คํํ๋ ๋ฐ ํต์ฌ์ ์ธ ์ญํ ์ ์ํํ๋ค.
์ฌ์ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋
ผ๋ฌธ[4]-[7]์์๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ์ฃผ๋ ๋ชฉ์ ์ผ๋ก ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์ด์๋น์ฉ ์ต์ํ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์๋ค. ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์ด์๋น์ฉ์ผ๋ก๋ ์ (1)๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์ ๋ ฅ ์๊ธ ๊ท ํ์ ์ํ ์ธ๋ถ ๋ฐฐ์ ๋ง์ผ๋ก๋ถํฐ์ ์ ๋ ฅ ๊ตฌ๋งค ๋น์ฉ, ๊ฐ๋ณ ๋ถํ๋ฅผ ์ด์ฉํ ๋ถํ ์กฐ์ ๋น์ฉ์ ๊ณ ๋ คํ ์ ์๋ค. ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋
์ด์์๋ ์ ์ด ์ฃผ๊ธฐ ๋ณ ์ ๋ ฅ ์๊ธ ๊ท ํ์ ์ํด ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์ค์น๋ ESS๋ฅผ ํ์ฉํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ESS๋ ์ถฉ์ ๋ฐ ๋ฐฉ์ ์ ํจ์จ์ ์ํ ์ ๋ ฅ
์์ค์ด ๋ฐ์ํ๋ค. ESS๋ฅผ ์ถฉโง๋ฐฉ์ ํ๋ฉด์ ํจ์จ์ ์ํด ๋ฐ์ํ๋ ์ ๋ ฅ ์์ค๋น์ฉ์ ์ (2)์ ๊ฐ์ด ๊ณ ๋ คํ ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ ์ฒด ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์ด์๋น์ฉ์ ์ (3)๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ์ํ ์ ์๋ค.
์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ์์ ์ ์ธ ์ด์์ ํ์์ ์ด๋ค. ์ด๋ฅผ ์คํํ๊ธฐ ์ํด ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์์ ๊ณ ๋ ค๋๋ ์ ์ฝํจ์๋ ์ ๋ ฅ์์คํ
์ ์ด๋ฃจ๋ ๋ค์ํ ์ฅ๋น์
์์์ด ๊ณผ๋ํ ๋ถํ๋ก ์ธํ ์์์ ๋ฐฉ์งํ๊ณ , ์ ๋ ฅ ์์คํ
์ด ์ํํ๊ฒ ์ด์๋ ์ ์๋๋ก ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์๋ฐฉํ๋ค[8]. ์ด๋ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์์ ํ๊ณ ์ ๋ขฐ์ฑ ์๋ ์ด์์ ์ฆ์ง์ํค๋ ๋ฐ ์ค์ํ ์ญํ ์ ํ๋ค. ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ๋ถํ ๋ณ๋์ ํต์ ํ๊ธฐ ์ํด ์ฌ์ฉ๋๋ ๊ฐ๋ณ ๋ถํ,
์๋์ง ์ ์ฅ ์ฅ์นESS์ ์ต๋ ์ถฉโง๋ฐฉ์ ์ ๋ ฅ๋์ ๋ํ ์ ์ฝํจ์๋ฅผ ์ (4)~(6)์ ์ด ์ ์ํ์๋ค. ๋ํ, ESS์ ์์ ์ ์ธ ์ด์์ ์ํด ์ (7)๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ชจ๋ ESS์ SOC(State of Charge)๊ฐ 20%์ 80% ์ฌ์ด์์ ์ด์๋๋๋ก ํ๋ ์ ์ฝํจ์๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์๋ค. ํ๋ฃจ ESS์ ์ค์ผ์ค๋ง
ํ, ๋ค์ ๋ ๊ฐ์ ์กฐ๊ฑด์ผ๋ก ESS ์ค์ผ์ค๋ง์ด ๊ฐ๋ฅํ๋๋ก ์ (8)๊ณผ ๊ฐ์ด ESS์ ์ด๊ธฐ SOC์ ์ ์ด ํ SOC๊ฐ ๋์ผํ ์ํ๋ฅผ ์ ์งํ๋๋ก ํ๋ ์ ์ฝํจ์๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์๋ค. ESS๋ ๋์์ ์ถฉ์ ๊ณผ ๋ฐฉ์ ์ด ์ผ์ด๋ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก
ESS์ ์ถฉโง๋ฐฉ์ ์ํ๋ฅผ ์ ์ดํ๋ ์ด์ง ๋ณ์๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ์ (9)์ ์ ์ํ์๋ค. ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ์ ์ด ์ฃผ๊ธฐ ๋์์ ๋ฐ์ ์ ๋ ฅ๋๊ณผ ์๋น ์ ๋ ฅ๋ ๊ฐ์ ์ ๋ ฅ ์๊ธ ๊ท ํ์ ์ ์งํด์ผ ํ๋ฏ๋ก, ์ ์ด ์ฃผ๊ธฐ ์๊ฐ ๋ด์ ์
(10)๋ก ์ ์๋๋ ๋ฑ์ ์ ์ฝํจ์๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ์ ๋ ฅ ์๊ธ ๊ท ํ์ ์ ์งํ๋๋ก ํ์๋ค.
3. Lyapunov ์ต์ ํ
3.1 Lyapunov ์ต์ ํ
Lyapunov ์ต์ ํ ๊ธฐ๋ฒ์ ๋์ ์์คํ
์์ ์์ ์ฑ์ ๋ณด์ฅํ๋ฉด์ ๋ชฉ์ ํจ์๋ฅผ ์ต๋ ๋๋ ์ต์ํํ๋ ํจ๊ณผ์ ์ธ ์ต์ ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ด๋ค. ์ด ๋ฐฉ๋ฒ์ Lyapunov
ํจ์๋ฅผ ํตํด ์์คํ
์ ์ํ๋ฅผ ๋ชฉ์ ํจ์์ ๋ฐ์ํ์ฌ ์์คํ
์ ์์ ์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ต์ ์ ์ด ๋ณ์๋ฅผ ๋์ถํ๋ค[9]. Lyapunov ํจ์๋ ๋ค์ฐจ์์ ์์ด ์๋ ์ค์นผ๋ผ ์ธก์ ๊ฐ์ผ๋ก, ์์คํ
์ด ๋ชฉํํ์ง ์์ ์ํ๋ก ์ด๋ํ ๋ Lyapunov ํจ์์ ๊ฐ์ด ์ฆ๊ฐํ๋ฉฐ Lyapunov
ํจ์๊ฐ 0์ผ๋ก ๋๋ฌํ๋๋ก Lyapunov ํจ์์ ๋ณํ์จ์ ํตํด ์ ์ด์ ํธ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ์ฌ ์์คํ
์์ ์ฑ์ ์ ์งํ๋ค. Lyapunov ์ต์ ํ ๊ธฐ๋ฒ์ Lyapunov
ํจ์๋ก ๊ณ ๋ ค๋ ์์คํ
์ ์์ ์ฑ์ ์ต์ ํ์ ๋ฐ์ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ด ๊ฐ๋
๊ณผ Drift-Plus- Penalty ๋ฐฉ๋ฒ์ ํ์ฉํ๋ค[9]-[11]. ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ด ๊ฐ๋
์ ์ด์ฉํ์ฌ ์์คํ
์ ์์ ์ฑ์ ์์์ผ๋ก ๋ชจ๋ธ๋ง ํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, Drift-Plus- Penalty ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ฉํ์ฌ Lyapunov
ํจ์๋ฅผ ํตํด ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ด๋ก ๊ณ ๋ ค๋ ์์คํ
์ ์์ ์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ๊ณ , Lyapunov ํจ์์ ๋ณํ์จ์ ๊ณ์ฐํ์ฌ ๋ชฉ์ ํจ์์ ์์คํ
์์ ์ฑ์ ๋ฐ์ํ์ฌ ์ต์ ์
์ ์ด ์ ํธ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ ์ ์๋ค. Lyapunov ์ต์ ํ๋ ์์คํ
์ ์์ ์ฑ ์ ์ง์ ๋ชฉ์ ๋ฌ์ฑ์ ์กฐํ๋กญ๊ฒ ๊ฒฐํฉํ์ฌ, ์์คํ
์ ์์ ์ฑ๊ณผ ๋ชฉ์ ํจ์์ ์ฑ๋ฅ
๊ฐ์ ๊ท ํ ์ต์ ํ ์๋ฃจ์
์ ์ ๊ณตํ๋ค. ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ESS์ ์๋ช
์์ ์ฑ์ ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ด์ ํตํด ์์์ ์ผ๋ก ๋ชจ๋ธ๋งํ๊ณ , Drift-Plus-Penalty
๊ธฐ๋ฒ์ ์ด์ฉํ์ฌ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ์ด์๋น์ฉ์ ์ต์ํํ๋ ๋ชฉ์ ํจ์์ ESS์ ์๋ช
์์ ์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ์๋ค. Lyapunov ์ต์ ํ๋ฅผ ํตํด ๋ค์ค ESS๋ฅผ
ํจ์จ์ ์ผ๋ก ์ด์ํ๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ๊ฐ๋ฐํ๊ณ , ESS์ ์๋ช
์์ ์ฑ๊ณผ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์๋น์ฉ์ ๋์์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์ต์ ์ ์๋์ง ์ด์ ์ ๋ต์ ๋์ถํ์๋ค.
Lyapunov ์ต์ ํ ๊ธฐ๋ฐ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ค๊ณ๋ 4์ฅ์์ ์์ธํ ์ค๋ช
ํ์๋ค.
3.2 ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ด
๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ด์ Lyapunov ์ต์ ํ ๋ฐฉ๋ฒ์์ ํต์ฌ์ ์ธ ์ญํ ์ ํ๋ ์ค์ํ ๊ฐ๋
์ผ๋ก, ์ฃผ๋ก ๋คํธ์ํฌ ์์คํ
์์ ์์ ํ ๋น ๋ฐ ์ค์ผ์ค๋ง ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํด๊ฒฐํ๋
๋ฐ ํ์ฉ๋์ด ์๋ค[10]. ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ด์ ์ค์ ์์คํ
์ ๋๊ธฐ์ด์ด ์๋, ๋ฌผ๋ฆฌ์ ์ธ ์์คํ
์ํ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ ๊ฐ์์ ๋๊ธฐ์ด์ ์๋ฏธํ๋ค.
๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์ ์ ์๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ด์ ํ์ฉํ์ฌ ๋ค์ค ESS์ ์ถฉ์ ๋ฐ ๋ฐฉ์ ์ํ๋ฅผ ๊ด๋ฆฌํ๊ณ , ์ด๋ฅผ ํตํด ESS์ ์ดํ ๋ฐ ์๋ช
์์ ์ฑ์
๋ณด์ฅํ๋ ์ ์ด๋ฅผ ์ํํ์๋ค. ESS์ ์ถฉ์ ๋ฐ ๋ฐฉ์ ์ํ๋ฅผ ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ด๋ก ๋ชจ๋ธ๋งํ๊ณ Lyapunov ์ต์ ํ ๊ธฐ๋ฐ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ์ ์ฉํ์ฌ ESS์
์ดํ ์ํ๋ฅผ ์ถ์ ํ๊ณ ์๋ช
์ ํ ์ํ๋ฅผ ์์ธกํ์ฌ ์์คํ
์ ์๋ช
์์ ์ฑ์ ์ ์งํ์๋ค.
3.3 Drift-Plus-Penalty ๋ฐฉ๋ฒ
Lyapunov ์ต์ ํ ๊ธฐ๋ฒ์์ ์ค์ํ ๊ฐ๋
์ค ํ๋์ธ Drift-Plus- Penalty ๋ฐฉ๋ฒ์ Lyapunov ํจ์๋ฅผ ์ด์ฉํ ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ด์ ๋ณํ์จ๊ณผ
๋ชฉ์ ํจ์๋ฅผ ์กฐํฉํ์ฌ ์ต์ ํ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์ ์ํ๋ ๊ธฐ๋ฒ์ด๋ค. ์ด ๋ฐฉ๋ฒ์ ์์คํ
์ ์์ ์ฑ์ ๋ณด์ฅํ๋ฉด์ ๋ชฉ์ ํจ์๋ฅผ ์ต์ ํํ๋ ํต์ฌ์ ์ธ ์ญํ ์ ํ๋ค[9]-[11].
๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ด์ ๋ณํ์จ๋ก ๊ณ์ฐ๋๋ drift ํญ์ ์๋์ง๊ด๋ฆฌ์์คํ
์ต์ ํ์์ ์์คํ
์ ์์ ์ฑ์ ์ ์งํ๋ ์ญํ ์ ์ํํ๋ค. Lyapunov ํจ์๋ ์์คํ
์
์ํ๋ฅผ ํํํ๋ฉฐ, drift ํญ์ ์ด ํจ์๊ฐ ์๊ณ์ด์ ๋ฐ๋ผ ์ด๋ป๊ฒ ๋ณํ๋์ง๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ์์ ์ฑ์ ์ ์งํ๊ธฐ ์ํด drift ํญ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก 0์ผ๋ก ์๋ ดํ๋๋ก
์ ์ด๋์ด ์์คํ
์ด ์์ ์ ์ผ๋ก ์ ์ด๋๋๋ก ํ๋ค. ์์คํ
์ ์ฑ๋ฅ๊ณผ ๋ชฉ์ ์ ๋ฐ์ํ๋ penalty ํญ์ ๋ชฉ์ ํจ์๋ฅผ ์ต๋โง์ต์ํํ์ฌ ํน์ ๋ชฉํ๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ๋
๋ฐ ์ค์ํ ์ญํ ์ ํ๋ค. Penalty ํญ์ ์์คํ
์ ๋ชฉ์ ์ ์ ๋ํํ๊ณ ์ต์ ์ ์ด ์
๋ ฅ์ ์กฐ์ ํ๋ค.
Drift-Plus-Penalty ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด ๋ ํญ์ ์กฐํฉํ์ฌ ์ต์ ํ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๋ ๊ธฐ๋ฒ์ด๋ค. Drift ํญ์ ์์คํ
์ ์์ ์ฑ์ ๋ณด์ฅํ๋ฉฐ, penalty
ํญ์ ์์คํ
์ ๋ชฉ์ ์ ์ต์ ํํ๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด ์์คํ
์ ์์ ์ ์ผ๋ก ์ด์๋๋ฉด์ ๋์์ ๋ชฉ์ ํจ์๋ฅผ ์ต๋ํ ๊ฐ๊น์ด ๋ฌ์ฑํ๋ ์ต์ ์ ์ ์ด ์
๋ ฅ์ ๊ณ์ฐํ๋ค.
4. Lyapunov ์ต์ ํ ๊ธฐ๋ฐ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์ Lyapunov ์ต์ ํ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ์ ์ํ๋ค. Lyapunov ์ต์ ํ ์ค ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ด ๊ฐ๋
์ ์ด์ฉํ์ฌ ESS์ ์ถฉโง๋ฐฉ์
์ ๋ ฅ์ ์ํ ์๋ช
์์ ์ฑ์ ๋ชจ๋ธ๋งํ๋ค. Drift-Plus-Penalty ๋ฐฉ๋ฒ์ ํ์ฉํ์ฌ ์ด์ฐ ์๊ฐ์ ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ด๋ก ๋ชจ๋ธ๋ง๋ ESS ์์คํ
์ ์๋ช
์์ ์ฑ์ ์ต์ ํ์ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ์๋ช
์์ ์ฑ๊ณผ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์๋น์ฉ ๊ฐ์ ๊ท ํ์ ๊ณ ๋ คํ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์ ์ต์ ํ๋ฅผ ์ํํ๋ค. ์ ์๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์
์ต์ ํ์ ๋ชฉ์ ํจ์์ ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ด ๋ฐ Drift- Plus-penalty๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ฉํ์ฌ ๋ฐ์๋ ์๋ช
์์ ์ฑ ํญ์ ์ถ๊ฐํ๊ณ , ํ์ดํผํ๋ผ๋ฏธํฐV๋ฅผ ๋์
ํ์ฌ
๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์๋น์ฉ ์ต์ํ์ ESS ์๋ช
์์ ์ฑ ์ ์ง ์ฌ์ด์ trade-off๋ฅผ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๊ด๋ฆฌํ๋ฉฐ, ์ธ๋ถ ๋ฐฐ์ ๋ง ๋ฐ ๊ฐ๋ณ ๋ถํ๋ฅผ ํตํด ๊ตฌ๋งค ๋ฐ
์์ค๋๋ ์ ๋ ฅ๋น์ฉ์ ์ต์ํํ๋ ๋์์ ๋ถํ์ํ ESS์ ์ถฉโง๋ฐฉ์ ์ ์ค์ฌ ์๋ช
์์ ์ฑ์ ์ ์งํ๊ณ ํจ์จ์ ์ํ ์ ๋ ฅ ์์ค์ ๋ฐฉ์งํ๋ค.
์ผ๋ถ ESS ์ ์กฐ์ฌ๋ ESS์ ์ถฉโง๋ฐฉ์ ์คํ์ ํตํด ESS์ ์๋ช
์ฌ์ดํด ์๋ฅผ ์ ๊ณตํ๋ฉฐ, ์๋ช
์ฌ์ดํด ์๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ดํ ์ ๋๋ฅผ ๋ฐฑ๋ถ์จ๋ก ๋ถ์ํ ์
์๋ค. ๋ฐฐํฐ๋ฆฌ์ ์ ์, ์ ๋ฅ, ์จ๋ ๋ฑ์ ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ฅผ ํตํด SOH(State of Health)๋ฅผ ์ถ์ ํ์ฌ ํ์ฌ ๋ฐฐํฐ๋ฆฌ์ ์๋ช
์ํ๋ฅผ ๋ถ์ ํ๋ ์ฐ๊ตฌ๋
์งํ๋๊ณ ์๋ค[12]. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋๋ค์ ์์คํ
์์ ESS๋ SOC 0%์์ SOC 100%๊น์ง ํ ์ฌ์ดํด์ด ์์ ํ ์ํ๋์ง ์์ผ๋ฉฐ, ๋๋ถ๋ถ ํ์์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ๋ ฅ์ด ์ถฉโง๋ฐฉ์ ํ๋
์ํ๊ฐ ๋ฐ๋ณต๋์ด ์ ํํ ์ถฉโง๋ฐฉ์ ์ฌ์ดํด์ ์ธก์ ํ๊ธฐ ์ด๋ ต๊ณ , ์ด๋ก ์ธํ์ฌ ESS ์ดํ ์ ๋์ ์ ํํ ์ถ์ ์ด ์ด๋ ต๋ค. ๋ํ SOH๋ฅผ ์ถ์ ํ๊ธฐ ์ํด์๋
๋ค์ํ ESS ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ค์ด ์ถ๊ฐ์ ์ผ๋ก ์ธก์ ๋์ด์ผ ํ๋ฉฐ, ์ํ์ ์ผ๋ก ๋ณต์กํ ๊ณ์ฐ์ ์ํํ๊ณ ์ด์ ๋ฐ ์ธก์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๊ณ์ํด์ ์ถ์ ํด์ผ ํ๋ฏ๋ก ๋ฐ์ดํฐ ์ฒ๋ฆฌ
๋ฐ ๊ณ์ฐ์ ์ํด๊ฐ ๋ฐ์ํ๋ค.
๋ฐ๋ผ์ ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ESS์ ์ดํ ํ์ ์ฑ๋ฅ์ ์ง์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์ถฉโง๋ฐฉ์ ์ ๋ ฅ๋ ๋ฐ ํ์์ ์ํ ์ดํ ์์ค๋น์ฉ์ ๋์
ํ์ฌ ESS์ ์ดํ ํ์์
์ํ ์๋ช
์ ํ์จ์ ๋น์ฉ์ ์ธ ์ํด๋ฅผ ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ด์ ์ด์ฉํ์ฌ ๋ชจ๋ธ๋ง ํ์๋ค. ESS์ ์ถฉโง๋ฐฉ์ ๋ ๋ฐ ํ์๊ฐ ์ฆ๊ฐํ ์๋ก ESS์ ์ดํ ํ์์ ๊ฐ์ํ๋๋ฉฐ,
์ดํ ํ์์ผ๋ก ์ธํด ESS์ ์๋ช
์์ ์ฑ์ด ์ ํ๋๋ค. ESS์ ์๋ช
์์ ์ฑ์ Lyapunov ์ต์ ํ์ ์ ์ฉํ๊ธฐ ์ํด ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ด๋ก ๋ชจ๋ธ๋งํ๊ธฐ ์ํ์ฌ
์ (11)๊ณผ ๊ฐ์ด ESS์ ์ถฉโง๋ฐฉ์ ์ ๋ ฅ์ด ESS์ ์๋ช
์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ์ ์ํ์๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด ESS๋ฅผ ๊ณผ๋ํ๊ฒ ์ถฉโง๋ฐฉ์ ํ ๋๋ง๋ค ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ด์ด ์ง์์ ์ผ๋ก
์ฆ๊ฐํ๋ฉฐ ์ดํ ํ์์ผ๋ก ์ธํด ESS์ ์๋ช
์ด ์ ํ๋๋ ๊ฒ์ ๋ฐ์ํ์์ผ๋ฉฐ, ๋ฐ๋๋ก ์ ๋ ฅ์๊ธ ๊ท ํ์ ์ํด ์ธ๋ถ ๋ฐฐ์ ๋ง์์ ์ ๋ ฅ์ ๊ตฌ๋งคํ๊ฑฐ๋ ๊ฐ๋ณ ๋ถํ๋ฅผ
์ฌ์ฉํ์ฌ ๋ถํ๋ฅผ ์กฐ์ ํ ๊ฒฝ์ฐ ํ์ฉ๋์ง ์์ ESS์ ๋ํ ์๋ช
์์ ๋ณด์ํจ๊ณผ๋ฅผ ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ด์ ํฌํจํ์๋ค.
Drift-Plus-Penalty ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ ์ฉํ๊ธฐ ์ํด ์ (12)๋ก ์ ์๋๋ ์์ ํจ์์ธ Lyapunov ํจ์๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ด๋ก ๋ชจ๋ธ๋งํ ESS์ ์๋ช
์์ ์ฑ์ ์ (13)์ drfit ํญ์ผ๋ก ์ฌ๊ตฌ์ฑํ์๋ค. ์ (3)์์ ์ ์๋ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์๋น์ฉ์ penaltyํญ์ผ๋ก ์ ์ฉํ์๋ค. ์ ์๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ Drift-Plus- Penalty ๊ธฐ๋ฒ์ ํตํด
์ (14)๊ณผ ๊ฐ์ด driftํญ๊ณผ penaltyํญ์ ์กฐํฉํ์ฌ ESS์ ์๋ช
์์ ์ฑ์ ๋ณด์ฅํ๊ณ , ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์๋น์ฉ์ ์ต์ํํ๋ Lyapunov ์ต์ ํ ๋ฌธ์ ๋ก
์ฌ๊ตฌ์ฑํ์๋ค. $\triangle L(t)$๋ก ํํ๋๋ drift ํญ์ ESS์ ์๋ช
์ํ๋ฅผ ์ถ์ ํ์ฌ ์์ ์ฑ์ ๋ณด์ฅํ๊ณ ,$C(t)$๋ก ํํ๋๋
penalty ํญ์ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์ด์๋น์ฉ์ ์ต์ํํ๋ค. ํ์ดํผํ๋ผ๋ฏธํฐ V๋ driftํญ๊ณผ penaltyํญ์ ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๋ค. Lyapunov
์ต์ ํ ๊ธฐ๋ฐ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ESS์ ์๋ช
์์ ์ฑ๊ณผ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์๋น์ฉ ์ต์ํ ๊ฐ์ ๊ท ํ์ ์ ์งํ๋ฉฐ ์ ์ฒด ์์คํ
์ ๋ชฉ์ ์ ๋ฌ์ฑํ ์ ์๋
์ต์ ์ ์ ์ด๋ฅผ ์ํํ๊ฒ ๋๋ค.
5. ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ฒฐ๊ณผ
5.1 ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์ค๊ณ
๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์ ์ ์๋ Lyapunov ์ต์ ํ ๊ธฐ๋ฐ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ์ฑ๋ฅ์ ํ๊ฐํ๊ธฐ ์ํด Python์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์ ์ํํ์๋ค. ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์
์ฌ์ฉ๋ ํ์๊ด, ํ๋ ฅ ๋ฐ์ ๋ฐ ์์์์ ๋ฐ์ดํฐ๋ ์ ํํ ๋ฐ์ ๋ฐ ์์ ํจํด์ ๋ฐ์ํ๊ธฐ ์ํด ์ค์ ์ค๋น ๋ฐ ์ด์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํ์ฉํ์๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 2, ๊ทธ๋ฆผ 3์ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
๊ฒ์ฆ์ ์ํด ์ ์ฉ๋ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ฅธ ํ์๊ด, ํ๋ ฅ ๋ฐ์ ๋ฐ ์์์์๊ณผ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์ ๋ ฅ์๊ธ ์ํ๋ฅผ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค. ์ผ์ฃผ์ผ์
ํด๋นํ๋ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ธฐ๊ฐ ๋์ ์ฌ์์๋์ง ์์์ ํ๋ ฅ ๋ฐ์ ์ ํฐ ๋ณ๋์ฑ, ํ์๊ด ๋ฐ์ ์ ํ๋ฃจ ๋์ ์ผ์ฌ๋์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ฐ์ ๋ ์ฐจ์ด๋ฅผ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ 2. ํ์๊ด, ํ๋ ฅ ๋ฐ์ ๋ฐ ์์์์ ์ ํจ์ ๋ ฅ
Fig. 2. Active power of renewable energy sources and demand
๊ทธ๋ฆผ 3. ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ ๋ ฅ์๊ธ ์ํ
Fig. 3. Net load of micro-grid
์์์์์ ์ผ์ ํ ๋ถํ ํจํด์ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ์ค์ ์์์์์ ํน์ฑ์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ์ฌ ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์ ์ ์ํ๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ํ์ค์ ์ธ ์ฑ๋ฅ ๊ฒ์ฆ์
์ํ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋๋ฅผ ์ค๊ณํ์๋ค.
๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ์ ์๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ด ์ ๋ ฅ๊ฐ๊ฒฉ์ด ๋์ ์๊ฐ๋์ ESS๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ๊ณํต ์ด์๋น์ฉ์ ๊ฐ์์ํค๊ณ , ์ ๋ ฅ๊ฐ๊ฒฉ์ด ๋ฎ์ ์๊ฐ๋์๋ ์ธ๋ถ
๋ฐฐ์ ๋ง๊ณผ ๊ฐ๋ณ ๋ถํ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ESS์ ์ฌ์ฉ๋ฅ ์ ์ ์ดํ์ฌ ์๋ช
์์ ์ฑ์ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ํ๋ณดํ๋์ง๋ฅผ ํ์ธํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์๊ฐ์ ๋ฐ๋ผ ๋ณ๋๋๋ ๊ณํตํ๊ณ๊ฐ๊ฒฉ(SMP,
System Marginal Price)์ ์ ์ฉํ์๋ค. ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ธฐ๊ฐ ๋์ ๋ณ๋ํ๋ SMP ์ถ์ด๋ ๊ทธ๋ฆผ 4์ ๋ํ๋ด์๋ค. SMP ์ด์ธ์๋ ์ผ์ ๊ท๋ชจ ์ด์์ ๋ฐ์ ์ค๋น๋ฅผ ๋ณด์ ํ ๋ฐ์ ์๋ค์๊ฒ ์ฌ์์๋์ง์ ๊ณต๊ธ์ ์๋ฌดํํ๋ ์ ์ฌ์์๋์ง ๊ณต๊ธ ์๋ฌดํ ์ ๋(RPS,
Renewable Energy Portfolio Standard), ์ด๋ฅผ ์ดํํ์ ๊ฒฝ์ฐ ๊ณต๊ธ๋ฐ์ ์ ์๋ ์ ์ฌ์์๋์ง ๊ณต๊ธ ์ธ์ฆ์(REC, Renewable
Energy Certificate) ๋ฑ ์ ๋ ฅ ๊ฐ๊ฒฉ์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์ ์ฑ
์ด ์ดํ๋๊ณ ์๋ค[13]. ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ๋ฐ์ ์์ ๋ชจ๋ ์ ์ฌ์์๋์ง๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์ด ์๋ค. ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์์๋ ์ ์ฌ์์๋์ง์ ESS๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ์ ๋ ฅ ์๊ธ ๊ท ํ
์ ์ด๋ฅผ ์ํํ๋ฉฐ, ์ธ๋ถ ๋ฐฐ์ ๋ง ๋ฐ ๊ฐ๋ณ ๋ถํ๋ฅผ ์ถ๊ฐ์ ์ผ๋ก ํ์ฉํ์ฌ ์ ๋ ฅ ์๊ธ ๊ท ํ์ ์ ์ดํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ ์ฌ์์๋์ง์ ๋ฐ์ ์ ๋ ฅ๋์ ์ฐ์ ์ ์ผ๋ก ๋ชจ๋
ํ์ฉํ๋ฏ๋ก ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ RPS ์ ๋ ๋ฐ REC ์ ์ฑ
์ด ์ ๋ ฅ ๊ฐ๊ฒฉ์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ด ์๋ค๊ณ ๊ฐ์ ํ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ 4. ๊ณํตํ๊ณ๊ฐ๊ฒฉ(SMP)
Fig. 4. System Margin Price(SMP)
์ต์ข
์ ์ผ๋ก ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์ ์ ์ํ๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ์ ๋ฐ์ ์ธ ์ฑ๋ฅ์ ์ฆ๋ช
ํ๊ธฐ ์ํด ๊ธฐ์กด ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
[14]๊ณผ ๋น๊ต ๊ฒ์ฆ์ ์ํํ์๋ค. ๊ธฐ์กด ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
๊ณผ ์ ์ํ๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ๋ชจ๋ Python์ผ๋ก ๊ตฌํ๋์์ผ๋ฉฐ, ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ๋น์ฉ ์ต์ํ
๋ฐ ์ ๋ ฅ ์๊ธ ๊ท ํ์ ์ํด ์ธ๋ถ ๋ฐฐ์ ๋ง์ผ๋ก๋ถํฐ์ ์ ๋ ฅ ๊ตฌ์
, ๊ฐ๋ณ ๋ถํ, ESS์ ์ถฉโง๋ฐฉ์ ์ ๋ ฅ์ ์ ์ดํ์๋ค. ๋ชจ๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ 1์๊ฐ ๋จ์๋ก
๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋๋ฅผ ์ ์ดํ๋ฉฐ ์ผ์ฃผ์ผ๋์ ํ๋ฃจ๋ฅผ ์ฃผ๊ธฐ๋ก ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์์ ์ ์ธ ์ด์ ๋ฐ ์ต์ ์ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์ ๋ต์ ๋์ถํ์๋ค.
5.2 ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ฒฐ๊ณผ
๊ทธ๋ฆผ 5๋ ์ ์๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์์ ํ์ดํผํ๋ผ๋ฏธํฐ V์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์๋น์ฉ๊ณผ ESS์ ์๋ช
์ ํ์จ์ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ํ๋ฅผ ํตํด ํ์ดํผํ๋ผ๋ฏธํฐ
V์ ์กฐ์ ์ ๋ฐ๋ผ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์๋น์ฉ๊ณผ ESS์ ์๋ช
์ ํ์จ ๊ฐ์ ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ์ ์ฐํ๊ฒ ์กฐ์ ํ ์ ์์์ ํ์ธํ ์ ์๋ค. ๋์ V๋ฅผ ์ ํํ ๊ฒฝ์ฐ,
์ฃผ๋ก ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์๋น์ฉ ์ต์ํ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์ฌ ESS๋ฅผ ํตํด ์ฌ์ ์๋์ง๋ฅผ ์ต๋ํ ํ์ฉํจ์ผ๋ก์จ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์ด์๋น์ฉ์ ์ต์ํํ์๋ค. ๋ฐ๋ฉด์ ๋ฎ์
V๋ฅผ ์ ํํ ๊ฒฝ์ฐ, ESS์ ์๋ช
์์ ์ ์ฃผ๋ก ๊ณ ๋ คํ์ฌ ESS๋ฅผ ์ด์ํจ์ผ๋ก์จ ์๋ช
์ ํ์จ์ด ๋ฎ๋๋ก ์ ์งํ์๋ค. ์ด๋ฌํ ์ ๋์ ์ด๊ณ ๋จ์ํ ํ๋ผ๋ฏธํฐ๋ก
์กฐ์ ๊ฐ๋ฅํ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ์ด์์๊ฐ ๋ชฉ์ ์ ๋ฐ๋ผ ์ ์ ํ ์ ์ด๋ฅผ ํ ์ ์๋๋ก ์ง์ํ๋ค. ํ์ดํผํ๋ผ๋ฏธํฐ V์ ํฌ๊ธฐ์ ๋ฐ๋ผ ์๋์ง ๊ด์ ์์คํ
์ด
๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋๋ฅผ ์ ์ดํ๋ ๋์์ ESS ์๋ช
์ ํ ์ํ๋ ๊ทธ๋ฆผ 6์ ํตํด ์๊ฐ์ ์ผ๋ก ๋ํ๋ด์๋ค. ์ฌ์ฉ์๊ฐ ๋์ V๋ฅผ ์ค์ ํ ์๋ก ESS์ ์๋ช
์ ํ์จ์ด ๋๊ฒ ์ ์ด๋๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ ์ ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ 5. ์ ์๋ ๊ธฐ๋ฒ์ V์ ๋ฐ๋ฅธ ์ด์๋น์ฉ๊ณผ ์๋ช
์ ํ์จ
Fig. 5. Operating cost and degradation rate according to V
๊ทธ๋ฆผ 6. V์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ด(ESS ์๋ช
์ ํ) ์ํ
Fig. 6. Status of virtual queue(ESS degradation) according to V
ํ 2์๋ ์ ์๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
๊ณผ ๊ธฐ์กด ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์๋น์ฉ ์ ์ฝ ์ฑ๋ฅ ๋ฐ ESS ์๋ช
์์ ์ฑ ์ ์ด ์ฑ๋ฅ, ๊ณ์ฐ ์๊ฐ์ ๋น๊ตํ์ฌ
์ ๋ฆฌํ์๋ค. ESS์ ์๋ช
์์ ์ฑ ์ ์ด์ ์งํ๋ก ์ ์๋ ์๋ช
์ ํ์จ์ ESS์ ์ฌ์ดํด ์๋ช
๋์ ์ถฉโง๋ฐฉ์ ํ ์ ์๋ ์ ๋ ฅ๋ ๋๋น ์ค์ ์ถฉโง๋ฐฉ์ ๋ ์ ๋ ฅ๋์
๋น์จ๋ก ๊ณ์ฐํ์๋ค. ์ด๋ฅผ ์ด์ฉํ๋ฉด ์ ์ด๋๋ฉด์ ์ถฉโง๋ฐฉ์ ๋ ESS์ ์ ๋ ฅ๋์ ๋์ ๊ณ์ฐํ์ฌ, ESS ์๋ช
๋์ ์ฌ์ฉํ ์ ์๋ ์ถฉโง๋ฐฉ์ ๋ ๋๋น ํ์ฌ๊น์ง
ํ์ฉ๋ ์ ๋ ฅ์ ๋ฐฑ๋ถ์จ์ ๊ณ์ฐํ์ฌ ์๋ช
์ ํ์จ(%)์ ๊ณ์ฐํ ์ ์๋ค. ์๋ช
์ ํ์จ์ ์ (15)๋ฅผ ์ด์ฉํด ๊ณ์ฐํ์๋ค.
ํ 2์์ ํ์ธํ ์ ์๋ฏ์ด, ์ ์๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ๊ณ์ฐ ์๊ฐ, ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์๋น์ฉ, ESS ์๋ช
์์ ์ฑ ์ ์ด ์ฑ๋ฅ ์ธก๋ฉด์์ ๋ชจ๋ ์ด์ ์ ์ฐ๊ตฌ๋
์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
๋ณด๋ค ์ฐ์ํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ์๋ค. ์ ์๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์๋น์ฉ ์ต์ํ๋ง ๊ณ ๋ คํ ๊ธฐ์กด ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
๋ณด๋ค
143๋ง์(205,000์/์ผ)์ ์ ๊ฐํ์์ผ๋ฉฐ, ESS์ ์๋ช
์ ํ์จ์ 5.6% ๋ฎ์ถ์๋ค. ๋ํ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋๋ฅผ ์ ์ดํ๋๋ฐ ํ์ํ ๊ณ์ฐ ์๊ฐ์ ๋จ์ถํ์ฌ
๊ธฐ์กด ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
๋ณด๋ค ๋น ๋ฅด๊ฒ ๊ณ์ฐํ ์ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ณ์ฐ ์๊ฐ์ ๋จ์ถํ ๊ฒฝ์ฐ ํฅํ ์ค์๊ฐ ์ ์ด๊ฐ ์๊ตฌ๋๋ ์์คํ
์๋ ํ์ฉํ ์ ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ 7๊ณผ ๊ทธ๋ฆผ 8์ ์ ์๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์์ ๋ค์ค ESS๋ฅผ ํ์ฉํ ์ถฉ์ ๋ฐ ๋ฐฉ์ ์ ์ด ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ด์๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 7์๋ ๋ฎ์ V๋ฅผ ์ค์ ํ์ฌ ESS์ ์ดํ๋ฅผ ์ต์ํํ๋ ์ค์ผ์ค๋ง์ ๋ํ๋ด์๋ค. ์ ์๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ SMP๊ฐ ๋์ ์๊ฐ๋์์ ESS ์ถฉโง๋ฐฉ์ ์
์ํํ๋ฉด์ ์ ๋ ฅ ์๊ธ๊ท ํ์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๊ด๋ฆฌํ์๋ค. SMP๊ฐ ๋ฎ์ ์๊ฐ๋์๋ ์ธ๋ถ ์ ๋ ฅ ๊ตฌ๋งค์ ๊ฐ๋ณ์ ์ธ ๋ถํ๋ฅผ ์ ๊ทน์ ์ผ๋ก ํ์ฉํ์ฌ ESS์ ์๋ช
์์
์ํ๋ฅผ ์ต์ ํํ์๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 8์ ๋์ V๋ฅผ ์ค์ ํ์ฌ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์ด์๋น์ฉ์ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ ๊ฐํ๋๋ก ์ ์ดํ ESS ์ค์ผ์ค๋ง ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ํ๋ด์์ผ๋ฉฐ, ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์๋น์ฉ์ ์ ๊ฐํ๊ธฐ
์ํด ์ ๊ทน์ ์ผ๋ก ESS๋ฅผ ํ์ฉํ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ 7. ์ ์๋ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ๋ค์ค ESS ์ ์ด (V=10)
Fig. 7. Multi-ESS control of proposed model (V=10)
๊ทธ๋ฆผ 8. ์ ์๋ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ๋ค์ค ESS ์ ์ด (V=60)
Fig. 8. Multi-ESS control of proposed model (V=60)
ํ 2 ์ ์๋ ๋ชจ๋ธ๊ณผ Benchmark ๋ชจ๋ธ์ ์ฑ๋ฅ ๋น๊ต
Table 2 Comparison between the proposed and the benchmark model
|
๊ณ์ฐ์๊ฐ(s)
|
๋น์ฉ(์ฒ์)
|
์๋ช
์ ํ์จ
|
๊ธฐ์กด EMS
|
4.6160
|
73,421
|
1.13%
|
Lyapunov
(V=10)
|
2.4654
|
76,198
|
1.07%
|
Lyapunov
(V=60)
|
3.1054
|
71,996
|
1.39%
|
ESS๋ฅผ ๋์์ ์ ์ดํ ๊ฒฝ์ฐ, ์ผ๋ถ ESS์ ๋ฐฉ์ ์ ๋ ฅ์ด ๋ค๋ฅธ ESS๋ฅผ ์ถฉ์ ํ๋ ๋นํจ์จ์ ์ธ ์ ๋ ฅ ์ด๋์ด ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์ ์ ์ํ๋ ์๋์ง
๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ๊ทธ๋ฆผ 7๊ณผ ๊ทธ๋ฆผ 8์์ ๋ชจ๋ ๋ค์ค ESS๋ฅผ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ํ์ฉํ์ฌ ์ ๋ ฅ ์๊ธ ๊ท ํ์ ์ ์ดํจ์ผ๋ก์จ, ์ถฉโง๋ฐฉ์ ๊ณผ์ ์์์ ๋นํจ์จ์ ์ธ ์ ๋ ฅ ์ด๋์ ๋ฐ๋ฅธ ์์ค ์์ด ์ํํ ์ ์ด๋ฅผ
์ํํ์๋ค. ์ ์ํ๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ๋ชจ๋ ์ ์ด ์ฃผ๊ธฐ๋ง๋ค ESS1์ ์ต๋ 125kW, ESS2๋ ์ต๋ 200kW, ESS3์ ์ต๋ 675kW์
์ ๋ ฅ์ ์ถฉโง๋ฐฉ์ ํ๋ฉฐ ๊ฐ ESS์ ์ต๋ ์ถฉโง๋ฐฉ์ ์ ๋ ฅ๋ ๋ด์์ ์ ์์ ์ผ๋ก ์ ์ด๋จ์ ํ์ธํ ์ ์๋ค. ๋ํ ์ ์ด๊ฐ ๋๋ ๋๋ง๋ค SOC๊ฐ ์ด๊ธฐ ๊ฐ์ผ๋ก ์ด๊ธฐํ๋์ด,
์ ์ด ์ฃผ๊ธฐ๋ง๋ค ๋์ผํ ์กฐ๊ฑด์์ ๋ค์ค ESS๋ฅผ ์ ์ดํ๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ์๋ค. ์ ๋ ฅ ์๊ธ ๊ท ํ ๋ง์กฑ๋๋ ์ (16)~(19)๋ก ๊ณ์ฐ๋๋ LPSP (Loss of Power Supply Probability)๋ฅผ ์ด์ฉํ ์๋์ง ๋ฐธ๋ฐ์ฑ ํ๊ฐ์งํ[15]๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ ๋ ฅ ์๊ธ ๋ง์กฑ๋๋ฅผ ๊ณ์ฐํ ๊ฒฐ๊ณผ, 99.99%๋ฅผ ๋ฌ์ฑํ๋ฉฐ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์ ๋ ฅ ์๊ธ ๊ท ํ์ ์ํ ์ ์ด๊ฐ ์ ์ ํ ์ด๋ฃจ์ด์ง๊ณ ์์์ ํ์ธํ์๋ค.
6. ๊ฒฐ ๋ก
๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ Lyapunov ์ต์ ํ๋ฅผ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ํ ๋ค์ค ESS๋ฅผ ํ์ฉํ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ์ ์ํ์๋ค. ์ ์๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ๊ฐ์ ๋๊ธฐ์ด์
๋์
ํ์ฌ ESS์ ์ดํ์ ์ํ ์๋ช
์ํ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ์์ผ๋ฉฐ, Drift-Plus-Penalty ๊ธฐ๋ฒ์ ํ์ฉํ์ฌ ๋ค์ค ESS๋ฅผ ํ์ฉํ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์์
ESS์ ์๋ช
์์ ๊ณผ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ด์๋น์ฉ์ ๊ท ํ์ ์ผ๋ก ๊ณ ๋ คํ๋ Lyapunov ๊ธฐ๋ฐ ์ต์ ํ ๋ฌธ์ ๋ก ์ฌ๊ตฌ์ฑํ์๋ค. ์ ์๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ์ค์
ํ์๊ด ๋ฐ์ , ํ๋ ฅ ๋ฐ์ ๋ฐ ์์์์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์ด์๋น์ฉ ์ต์ํ, ESS ์๋ช
์์ ์ ์ด ๋ฐ ์ ๋ ฅ ์๊ธ ๊ท ํ ์ฑ๋ฅ์ ๊ธฐ์กด ์๋์ง
๊ด๋ฆฌ ์์คํ
๊ณผ ๋น๊ตํ์๋ค.
์คํ ๊ฒฐ๊ณผ, ์ ์๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ํ์ดํผํ๋ผ๋ฏธํฐ V๋ฅผ ํตํด ์ด์๋น์ฉ ์ต์ํ์ ESS ์๋ช
์์ ์ฑ ๊ฐ์ ๊ท ํ์ ์กฐ์ ํ ์ ์๋ ์ ์ฐ์ฑ์ ์ฆ๋ช
ํ์๋ค.
์ ์๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ํต๊ณ์ ์ง์์ ์์กดํ์ง ์์ ๊ณํต์ ๋ํ ํต๊ณ์ ์ง์์ด ๋ถ์กฑํ ์ํฉ์์๋ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ํ์ฉ๋์ด ๋ณ๋์ฑ์ด ํฐ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์์๋
์ด์๋น์ฉ ์ต์ํ ์ฑ๋ฅ ๋ฐ ESS ์๋ช
์์ ์ ์ด ์ฑ๋ฅ์์ ๋ชจ๋ ๊ธฐ์กด ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
๋ณด๋ค ์ฐ์ํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ํ๋ด์๋ค. ์ ์๋ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ์ด์๋น์ฉ ์ต์ํ์
ESS ์๋ช
์์ ์ฑ ๊ฐ์ ๊ท ํ ์๋ ์ต์ ํ๋ฅผ ํตํด ์ฅ๊ธฐ์ ์ธ ๊ฒฝ์ ์ฑ๊ณผ ํจ์จ์ฑ์ ์ ๊ณตํ์๋ค. ๋ํ, ์ฌ์์๋์ง๋ก ์ธํ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋์ ๋ณ๋์ ์ธ ์ ๋ ฅ ์๊ธ
๋ถ๊ท ํ ํ๊ฒฝ์์๋ ๋ค์ค ESS๋ฅผ ์์ ์ ์ผ๋ก ์ด์ํ์์ผ๋ฉฐ, ํนํ SMP์ ๋ฐ๋ผ ESS์ ์ด์์ ์ต์ ํํ์ฌ ๊ฒฝ์ ์ฑ๊ณผ ESS์ ์์ ์ฑ์ ๋์์ ํ๋ณดํ์๋ค.
ํฅํ ์ค์๊ฐ ์ ์ด, ESS ๊ต์ฒด ์๊ธฐ, ๊ต์ฒด ๋น์ฉ ๋ฑ์ ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์งํ๋ฅผ ๊ณ ๋ คํ๋ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํด ์ ์๋ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ๋์ฑ ํฅ์์ํฌ ์ ์์ ๊ฒ์ด๋ค.
Acknowledgements
์ด ๋
ผ๋ฌธ์ 2024๋
๋ ์ ๋ถ(๊ณผํ๊ธฐ์ ์ ๋ณดํต์ ๋ถ)์ ์ฌ์์ผ๋ก ์ ๋ณดํต์ ๊ธฐํํ๊ฐ์์ ์ง์์ ๋ฐ์ ์ํ๋ ์ฐ๊ตฌ์ (No. 2022-0-00074,
์๋์ง ๋์งํธ ํธ์์ ์ํ ๊ณ ํด์๋ ํ์ด๋ธ๋ฆฌ๋ ๋ชจ๋ธ๋ง ํ๋ ์์ํฌ ๊ฐ๋ฐ)
References
J. Shi, Z. Ye, H. O. Gao, and N. yu, โLyapunov Optimization in Online Battery Energy
Storage System Control for Commercial Buildings,โ IEEE Transactions on Smart Grid,
vol. 14, no. 1, pp. 328-340, 2022.
D. Han, S. Kwon, J., Kim, K. Yoo, and S. E. Lee, โIntegration of long-short term memory
network and fuzzy logic for high-safety in a FR-ESS with degradation and failure,โ
Sustainable Energy Technologies and Assessments, vol. 49, pp. 101790, 2022.
M. Lamari, Y. Amrane, M. Boudour, and B. Boussahoua, โMultiโobjective economic/emission
optimal energy management system for scheduling microโgrid integrated virtual power
plant,โ Energy Science & Engineering, vol. 10, no. 8, pp. 3057-3074, 2022.
H. Ullah, M. Khan, I. Hussain, I. Ullah, P. Uthansakul, and N. Khan, โAn Optimal Energy
Management System for University Campus Using the Hybrid Firefly Lion Algorithm (FLA),โ
Energies, vol. 14, no. 19, pp. 6028, 2021.
L. Lv, C, Zheng, L, Zhang, C., Shan, Z. Tian, X. Du, and M. Guizani, โContract and
Lyapunov optimization-based load scheduling and energy management for UAV charging
stations,โ IEEE Transactions on Green Communications and Networking, vol. 5, no. 3,
pp. 1381-1394, 2021.
W. Chen, G. A. N., and P. Zhang, โEnergy Management Strategy of Energy Local Network
Based on Energy Storage Virtual Queue,โ In 2020 International Conference on Computer
Science and Management Technology (ICCSMT), IEEE, pp. 249-253, Nov., 2020.
S. C. Jeon and S. W. Bae, โLyapunov Optimization-Based EMS Algorithm for Operating
Cost Reduction and ESS Lifetime Enhancement in a Multi-ESS Microgrid,โ in KIEE Societ
Electric Power Engineering Autumn Conference, pp. 394-395, 2023
H. Zhou, Y. Zhou, J. Hu, G. Yang, D. Xie, Y. Xue, and L. Nordstrรถm, โLSTM-based energy
management for electric vehicle charging in commercial-building prosumers,โ Journal
of Modern Power Systems and Clean Energy, vol. 9, no. 5, pp. 1205-1216, 2021.
Michael. Neely, Stochastic network optimization with application to communication
and queueing systems, Springer Nature, 2022.
Bracciale, Lorenzo, and Pierpaolo Loreti, โLyapunov drift- plus-penalty optimization
for queues with finite capacity,โ IEEE Communications Letters, vol. 24, no. 11, pp.
2555-2558, 2020.
B. Traorรฉ, M. Doumiati, C. Morel, C. J. Olivier, and O. Soumaoro, โEnergy management
strategy design based on frequency separation, fuzzy logic and Lyapunov control for
multi-sources electric vehicles,โ In IECON 2019-45th Annual Conference of the IEEE
Industrial Electronics Society, IEEE, vol. 1, pp. 2676-2681, Oct., 2019.
P. Y. Lee, S. Y. Park, S. J. Lee, W. R. Choi, and J. H. Kim, โSOH estimation and optimal
feature extraction under environmental conditions using incremental capacity curve
for high-power lithum-ion battery,โ in Power Electronics Annual Conference, pp. 40-42,
2021.
C. H. Moon, B. S. Kwon, S. H. Woo, D. J. Bae, and K. B. Song, โEconomic Evaluation
and Sensitivity Analysis of Solar PV Generation Business from the Perspective of Solar
PV Generation Owners according to Fluctuation Scenarios of SMP and the Price of REC,โ
Journal of the Korean Institute of Illuminating and Electrical Installation Engineers,
vol. 34, no. 10, pp. 36-44, 2020.
S. Polimeni, L. Moretti, G. Manzolini, S. Leva, L. Meraldi, and P. Raboni, โNumerical
and experimental testing of predictive EMS algorithms for PV-BESS residential microgrid,โ
In 2019 IEEE Milan PowerTech, IEEE, pp. 1-6, Jun., 2019.
T. Sarkar, A. Bhattacharjee, H. Samanta, K. Bhattacharya, and H. Saha, โOptimal design
and implementation of solar PV-wind-biogas-VRFB storage integrated smart hybrid microgrid
for ensuring zero loss of power supply probability,โ Energy conversion and management,
vol. 191, pp. 102-118, 2019.
์ ์์๊ฐ
์ ์น์ฐฌ(Seungchan Jeon)
He received the B.S. degree from Hanyang University, Seoul, Korea in Electrical Engineering,
in 2020. He is currently working toward the Ph.D. degree from Hanyang University,
Seoul, Korea in the dept. of electrical engineering. His current research interests
include energy management system with renewable energy sources, hydrogen system, and
AI applications to control systems.
He received the B.S. degree in electrical engineering from Hanyang University, Seoul,
South Korea, and the M.S.E. and Ph.D. degrees in electrical engineering from the University
of Texas at Austin, Austin, TX, USA, in 2006, 2009, and 2011, respectively. From 2012
to 2013, he was a Senior Research Engineer with the Power Center, Samsung Advanced
Institute of Technology. From 2013 to 2017, he was with Yeungnam University, Gyeongsan,
South Korea. Since 2017, he has been an Associate Professor with the Department of
Electrical Engineering, Hanyang University, Seoul, South Korea. In 2005, he was awarded
the Grand Prize at the National Electrical Engineering Design Contest by the Minister
of Commerce, Industry and Energy of the Republic of Korea.